Lise öğretmenlerinin öğrenci kontrol eğiliminin tükenmişlik ve çeşitli değişkenler ile ilişkisi / Melek Kalkan; Danışman Ramazan Abacı.

Abstract

Bu araştırma ülkemizde öğrenci kontrol eğilimi ile ilgili olarak yapılan ilk çalışma niteliğini taşımaktadır. Araştırmada ortaöğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin öğrenci kontrol eğilimleri tükenmişlik ve çeşitli değişkenler açısından ele alınıp incelenmiştir. Öğrenci kontrol eğilimi ile tükenmişlik arasındaki ilişki belirlendikten sonra, öğretmenlerin cinsiyet, yaş düzeyi, meslekteki çalışma süresi, branş, öğrenim durumu, medeni durum ve sahip oldukları çocuk sayılarına göre öğrenci kontrol eğilimlerinin değişme gösterip göstermediğine bakılmıştır.Araştırma evrenini 1994-1995 öğretim yılında Samsun il merkezindeki devlet liselerinde görev yapan öğretmenler , örneklemi ise bu evrenden şans(random)yoluyla seçilen 281 kişi oluşturmaktadır. Araştırmada öğretmenlerin öğrenciye yaklaşım biçimlerinin belirlenmesinde Öğrenci Kontrol Eğilimi Ölçeği,öğretmenlerin duygusal tükenme,duyarsızlaşma ve kişisel başarı algılamalarının belirlenmesinde de Maslach Tükenmişlik Ölçeği kullanılmıştır. Öğretmenlerin demokrafik özelliklerine ait bilgiler ise Kişisel Bilgi Anketi ile toplanmıştır. Araştırmadaki ait problemlerin özelliğine göre değişkenler arasındaki ilişkiyi ortaya koymada korelasyon ; iki grup arasındaki farkı belirlemede t-testi ; üç ve daha fazla grup arasındaki ilişkiyi incelemede ise tek yönlü varyans analizi kullanılmıştır. Bu araştırmada elde edilen bulgular şu şekilde özetlenebilir:1. Öğretmenlerin öğrenci kontrol eğilimi düzeyi ile duygusal tükenme düzeyi arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur (r=18,p[01) 2.Öğretmenlerin öğrenci kontrol eğilimi düzeyi ile duyarsızlaşma düzeyi arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur (r=31,p[01) 3.Öğretmenlerin öğrenci kontrol eğilimi düzeyi ile kişisel başarı düzeyi arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur (r= -.16,p[01) 4.Öğretmenlerin cinsiyetine göre öğrenci kontrol eğilimi düzeyi arasında anlamlı bir fark bulunmamıştır (t=.26,p].05) 5.Öğretmenlerin yaş düzylerine göre öğrenci kontrol eğilimi düzeyi arasında anlamlı bir fark bulunmamıştır (F=.84,p].05) 6.Öğretmenlerin meslekteki çalışma süresine göre öğrenci kontrol eğilimi düzeyi arsında anlamlı bir fark bulunmamıştır (F=.34,p].05) 7.Öğretmenlerin branşına göre öğrenci kontrol eğilimi düzeyi arasında anlamlı bir fark bulunmamıştır (F=.90,p].05) 8.Öğretmenlerin öğrenim durumuna göre öğrenci kontrol eğilimi düzeyi arasında anlamlı bir fark bulunmamıştır (t=.96,p].05) 9.Öğretmenlerin medeni durumuna göre öğrenci kontrol eğilimi düzeyi arasında anlamlı bir fark bulunmamıştır (t=.96,p].05)10.Öğretmenlerin sahip oldukları çocuk sayısına göre öğrenci kontrol eğilimi düzeyi arasında anlamlı bir fark bulunmamıştır (F=.29,p].05)