Yerli portakal çeşitlerinin karotenoid yapıları üzerinde araştırmalar / N. Şule Üstün; Danışman İsmet Şahin.

Abstract

Pokal suları veya konsantratlarının saflık kontrolünde karotenoidler ve karotenin toplam karotenoidlere oranı büyük öneme sahiptir. Yerli portakal çeşitlerinde karotenoid maddeler dağılımını balirlemek amacıyla bu çalışma planlanmıştır. 1988-1989 ve 1989-1990 ürünü yerli portakal çeşitleri ve karşılaştırma amacıyla ülkemizde üretilen birkaç yabancı çeşit portakal örnekleri ile çalışılmıştır. 20'si iki ayrı yılla ve üç ayrı yetiştirme yöresine ait yabancı çeşit 31'i dört ayrı yöreye ait yerli portakal örnekleri olmak üzere toplam 51 örnek incelenmiştir. Bu örneklerden 3'ü 1990-1991 yılı ürünü Karadeniz portakallarına aittir. Portakal örneklerinde karotenoid maddeler dağılımından başka meyve ağırlığı, kabuk oranı,posa oranı,meyve suyu verimi yanında genel meyve suyu bileşimi de belirlenmiştir. Meyve suyu analizleri arasında kurumadde C-vitamini (askorbik asit) titrasyon asitliği,pH,formol sayısı, indirgen şeker,toplam şeker,sakkaroz,fosdfor,kalsiyum,demir,bakır,mangan,magnezyum,çinko,potasyum ve sodyum tayinleri yer almıştır. Örneklerden ekstraksiyonla elde edilen toplam karotenoidler kolon kromatografisiyle fraksiyonlara ayrılmış ve bu fraksiyonların 450 nm'deki absorbansları okunarak saf ß-karoten standartına göre konsantrasyonları hesaplanmış; ayrıca ince tabaka kromatografi yöntemi ile doğrulamaları yapılmıştır. Karoten fraksiyonunun toplam karotenoidlere oranı tüm örneklerde %6'nın altında belirlenmiş ve kaynaklarda saf portakal suları için verilen değerlere uygun bulunmuştur. %20'nin altında belirlenen karoten ester fraksiyonu ile de benzer sonuç saptanmıştır.