Xad-2 Adsorpsiyon Metodu İle Eser Miktarlardaki Anyonik Deterjanların Tayini ve Samsun Yöresi Akarsularında Anyonik Deterjanların Düzeylerinin Belirlenmesi

Abstract

ÖZET Bu çalışmada Yeşilırmak, Kürtün Deresi, Abdal Irmağı, Mert Irmağı, Kızılırmak, Engiz Deresi ve Suat Uğurlu Baraj Gölü'ndeki deterjan derişimleri belirlenmiştir. Su örnekleri ortalama olarak 15 günde bir alınmıştır. Çalışmalarımız süresince mevsimlere göre, akarsuların debilerinin değişmesiyle, akarsularda bulunan deterjan derişimlerinin de değiştiği görülmüştür. Bu akarsular dan yerleşim bölgeleri içinden geçenlerin, özellikle Kürtün Deresi, Yeşilırmak ve Mert Irmağı 'nda bulunan deterjan miktarlarının diğerlerine göre oldukça fazla olduğu tesbit edilmiştir. Düşük derişindi deterjanların tayini için XAD-2 Adsorpsiyon-Ekstraksiyon yöntemi geliştirilmiştir. Çalışmalarımızın asıl amacı olan ve bazı örneklerde eser miktarlarda bulunan deterjanların analizi için, XAD-2 reçineleri kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlarda. Metilen Mavisi Metodu ile tayin edilemeyen çok düşük derişimli deterjanların, sulardan, XAD-2 kullanılarak tayinlerinin yapılabildiği belirlenmiştir.

IV SUMMARY Amoung the generaly used tecniques for the determination anionic detergents methylene blue method occupies the first pla ce as far as the standart methods are concerned while the chro matographic methods are coming up. If detergent level in ppb le vel methylene blue method is not sensitive enough. That is why in this work we tried to develope an concentrating method using XAD-2 resin. Again the quantification has been carried out by methylene blue-spectroscopy method. Under proper conditions, the total extraction of 68 % has been obtained with an awerage stan dart deviation of ± 2. 91. The lower detection limit is 0.039 ppm. In the second part of the work some data have been presented in dicating the anionic detergent level of several rivers in the vicinity of Samsun. Throughout the year 1994, as high as 0.43 ppm detergent has been measured in Yeşilırmak and 0.38 ppm in Kür tün. However, although these levels are higher than the toleran ces given in Turkish Standards or Europian guidlines, they are stil aroung acceptable. This shows the detergent contamination is just under critical level for most of the rivers given here.