Nohut (Cicer Arietinum L.)’un Verim ve Kalitesine Ahır Gübre Dozlarının Etkisi

Abstract

Kimyasalların bilinçsiz kullanımı doğal dengeyi bozmakta, çevre ve insan sağlığında ciddi tehditleryaratmaktadır. Doğal kaynakları kirletmeden verimi ve kaliteyi yükselterek sağlıklı gıda elde etmek için organikgübrelerin kullanımı önerilmektedir. Bu öngörüler üzerine planlanan çalışmada, nohutun verim ve kalitesiüzerine ahır gübresinin etkisi araştırılmıştır. Bu amaçla 5 doz ahır (0, 750, 1500, 2250 ve 3000 kg/da) ve bir dozkimyasal gübre (4 kg/da N) olmak üzere toplamda 6 doz gübre uygulaması yapılmıştır. Çalışma 2015 ve 2016yıllarında farklı arazilerde yürütülmüş olup denemeler tesadüf blokları deneme desenine göre 3 tekrarlı olarakkurulmuştur. Materyal olarak “Sezenbey” nohut çeşidi kullanılmıştır. Yıllar üzerinden birleştirilerek yapılanvaryans analizi sonuçlarına göre, biyolojik verim, bitkide bakla sayısı, tane verimi, tanedeki protein oranı,tanedeki Fe ve Cu içeriğinin gübre dozlarından istatistiki olarak etkilendiği tespit edilmiştir. Bakla sayısının30.23-45.9 adet/bitki, tane veriminin 12.26-19.25 g/bitki, tanede ham protein oranının ise % 18.90-21.56arasında değiştiği belirlenmiştir. Protein oranı ve bitkide bakla sayısında tüm gübre uygulamalarının kontroldenfarklı olduğu, tane veriminde ise kimyasal gübre uygulamasının en yüksek değeri verdiği tespit edilmiştir. Taneverimi ve tanedeki protein oranı, ahır gübresi dozları dikkate alınarak regrasyon analizine tabi tutulmuş ve gübredozlarının tane verimine ikinci dereceden, protein oranının ise birinci dereceden önemli (P<0.05) etkisi olduğubelirlenmiştir.