Yeni ve Uygun Bir Yöntemle Arilaminlerin Mikrodalga Yardımıyla Etkin Sentezi

Abstract

Bu çalışmada temel olarak, aminonaftalin, aminokinolin, aminoantrasen, aminobifenil ve 9-aminofenantren yapılarının sentezinin gerçekleştirilebileceği, basit, etkili, ekonomik ve çevre dostu katalitik bir yöntem geliştirildi. Bakır-katalizli bu sistemin, belirlenen oldukça ılıman reaksiyon şartlarında, etanol ortamında, mikrodalgalar varlığında, yüksek düzeyde aktivite gösterdiği gözlendi. Çevre dostu ve ekonomik bir çözücü olan etanol kullanıldığından DMSO ve DMF gibi çözücülerin yol açabileceği kirlilik problemleri ve saflaştırma aşamasında uzaklaştırılma problemleri bertaraf edildi. Klasik koşullarda uzun reaksiyon süreleri (12-36 saat) gerektiren bu aminleme reaksiyonları mikrodalga ışıma ile daha kısa sürelerde ve çok daha yüksek verimlerle gerçekleştirildi. Geliştirilen yöntem, katalitik miktarlarda katalizör kullanımı (% 5 mol), inert gaz atmosferinin gerekli olmayışı, ayrıştırma ve saflaştırma işlemleri kolaylığı ve mikrodalgaların kullanımı ile oldukça yüksek ürün verimlerinin elde edilmesi ile literatürde bir ilk olma özelliği taşımaktadır. Çalışmanın başlangıcında 1-bromnaftalin ile aminleme reaktifi olan sodyum azit arasındaki aminleme reaksiyonu, model reaksiyon olarak seçildi ve aminonaftalinlerin sentezinin gerçekleşebileceği en uygun şartlar, bu model reaksiyon üzerinden yapılan denemeler sonucunda belirlendi. 1-Aminonaftalin?in hazırlanması üzerine geliştirilen yöntem aminokinolin, izokinolin ve aminobifenil türevlerinin hazırlanmasında da oldukça yüksek ürün verimlerine yol açtı. Elde edilen tüm ürünler kromatografik olarak saflaştırılarak IR, 1H-NMR,13C-NMR spektroskopik yöntemlerle tanımlanmış, sonuçların literatür verileri ile uyumlu olduğu görülmüştür. Anahtar Kelimeler: Primer arilamin, Aril bromür, Mikrodalga, Aminleme, Sodyum azitIn this study, the synthesis of aminonaphthalene, aminoquinoline, aminoanthracen, aminobiphenyl and 9-aminophenanthren structures has been developed using simple, effective, economical and environmentally friendly catalytic method. This Cu-catalyzed showed high level catalytic activity under established mild reaction conditions, with the presence of ethanol and microwave. By using the ethanol, which is an ecofriendly and economical solvent the pollution and removal issues of strong solvents, such as DMSO and DMF were eliminated during purification. The amination reactions that require longer reaction times (12-36 h) under conventional conditions were carried out in a short period of time and with higher yields using microwave irradiation. The method developed in this study is the first in the literature with high product yield with the use of low catalytic amounts of a catalyst (5% mol) absence of an inert gas atmosphere, ease of separation and purification processes, and the use of microwave irradiation. At the beginning of the study, amination reaction between 1-bromonaphthalene and sodium azide as amination reagent was chosen as a model reaction; thus the optimum reaction conditions for the synthesis of aminonaphthalenes were determined based on the experiments over this model. The method developed on the preparation of 1-aminonaphthalene led to a very high product yields in the preparation of the aminoquinoline, isoquinoline and aminobiphenyl derivatives. All the products were purified using chromatographic methods and IR, 1H-NMR, and 13C-NMR values were determined using spectroscopic techniques. Consequently, the obtained results were shown to agree with the current literature. Key Words: Primary arylamine, Aryl bromide, Microwave, Amination, Sodium azide.