Yabancı Dil Olarak Türkçe ve Almanca Öğretimi Ders Kitaplarında Kalıp Yargılar

Abstract

Bu tez çalışmasında Türkiye'de ve Almanya'da yayımlanmış yabancı dil olarak Türkçe ve Almanca öğretimi ders kitaplarındaki kalıp yargılar tespit edilmiştir. Tez çalışmasının tarafsız bir bakış açısında gerçekleşmesi için hem Türkiye'de hem de Almanya'da yayımlanmış yabancı dil olarak Türkçe ve Almanca öğretimi ders kitapları araştırmaya dahil edilmiştir. Çalışmada incelenen ders kitapları içerisindeki kalıp yargıların tespit edilmesinde nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Nitel araştırma yöntemi çerçevesinde ise doküman incelemesi modeli ile ders kitaplarının gerek görsel gerekse yazılı içeriklerinin analizleri gerçekleştirilmiştir. Tez çalışmasının temel amacı yabancı dil öğretimi ders kitaplarında karşılaşılabilecek kalıp yargıların içeriklerinin değerlendirilmesidir. Yabancı dil öğretimi ders kitaplarındaki kalıp yargılar hem yabancı dil toplumuna, ülkesine ve kültürüne yönelik olabilirken hem de yabancı dil öğrenen bireyin kendi ulusuna, ülkesine ve kültürüne yönelik de olabilmektedir. Kalıp yargı içeriklerinin olumlu ya da olumsuz olmaları ise bireyler, uluslar ve hatta ülkeler arasındaki ilişkileri olumlu veya olumsuz yönde etkileyebilmektedir. Diğer bir nokta olarak da kalıp yargılar olumlu ise yabancı dil öğreniminde itici bir güç olabilirken olumsuz olmaları durumunda ise dil öğrenim engeli olarak da değerlendirilebilmektedirler. Sonuç itibarıyla: Türkiye'de yayımlanmış yabancı dil olarak Türkçe öğretimi ders kitaplarında genel içerikli ve aynı zamanda da Türklere yönelik kalıp yargılar yer almaktadır. Almanya'da yayımlanmış yabancı dil olarak Türkçe öğretimi ders kitapları değerlendirildiğinde ise bu ders kitaplarında genel içerikli kalıp yargıların yanı sıra Türklere ve Türkiye'ye yönelik olumsuz kalıp yargılar da bulunmaktadır. Türkiye'de yayımlanmış yabancı dil olarak Almanca öğretimi ders kitapları dikkate alındığında ise hem Türklere hem Almanlara hem de farklı uluslara yönelik kalıp yargılara yer verildiği tespit edilmiştir. Almanya'da yayımlanmış yabancı dil olarak Almanca öğretimi ders kitaplarında ise genel itibarıyla daha az kalıp yargı bulgusuna ulaşılmıştır ve bu kalıp yargılar da ağırlıklı olarak Almanlara yöneliktir.

In this thesis study, stereotypes in Turkish and German teaching coursebooks as foreign language, which were published in Turkey and Germany, were identified. Turkish and German teaching as foreign language coursebooks published both in Turkey and in Germany were included in the study to have an objective perspective in the thesis study. The qualitative research method was used to identify stereotypes in the coursebooks examined in the study. In the thesis study within the frame of this qualitative study, both visual and written content of the coursebooks were analyzed through the document analysis. The main purpose of the thesis study is to evaluate the content of stereotypes that can be encountered in foreign language teaching coursebooks. Stereotypes in foreign language teaching coursebooks can be directed towards not only to the society, country and culture of the foreign language but also to foreign language learner's own nation, country and culture. Whether the content of stereotypes is positive or negative can affect the relations between individuals, nations and even countries in a positive or negative way. On the other hand, if stereotypes are positive, they can be a stimulating force in foreign language learning, while if the stereotypes are negative, they can be considered also as a language learning barrier. As a result, stereotypes with general contents and directed towards the Turkish were found in Turkish teaching as foreign language coursebooks published in Turkey. In addition to general stereotypes, negative stereotypes towards the Turkish and Turkey were found in these coursebooks when the Turkish teaching as foreign language coursebooks published in Germany were evaluated. Considering the German teaching as foreign language coursebooks published in Turkey, it was revealed that stereotypes were found towards the Turkish and the German as well as different nations. In general terms, less stereotypes were identified in German teaching as foreign language coursebooks published in Germany and these stereotypes were predominantly towards the Germans.