Anayasa Mahkemesi Kararlarında Laikliğe Aykırı Eylem Sebebiyle Kapatılan Siyasi Partiler

Abstract

Demokratik siyasal hayatın vazgeçilmez unsurları sayılan siyasal partilerin serbestçe faaliyette bulunmaları esas olmakla birlikte, yine demokratik rejimin sağlıklı bir biçimde işleyebilmesi için, siyasal parti faaliyetlerinin sınırlandırılması ve hatta kapatılması demokratik düzenin kendini koruması için bir zorunluluk olarak görülmektedir. Militan demokrasi olarak ifade edilen bu anlayış, bizim anayasal sistemimiz tarafından da benimsenmiştir. Bu anlayış çerçevesinde Türkiye'de dine dayalı partilerin ve devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğünü ihlal eden partilerin kurulması yasaklanmış ve bu tür partiler kapatılmıştır. Ülkemizde, özellikle 1995 yılında 4121 sayılı kanunla yapılan Anayasa değişikliği ve buna bağlı olarak 1999 yılında Siyasi Partiler Kanunu'nda 4445 sayılı kanunla yapılan değişiklikler sonucu, siyasal partiler hukukunda görülen sorunlar kısmen giderilmiştir. 1995 yılında yapılan Anayasa değişikliği ile siyasal partilerin faaliyet alanları kısmen genişletilmiş ve siyasal partilerin kapatılması zorlaştırılmıştır. Bu değişiklikle, bir siyasal partinin kapatılabilmesi, ancak partinin tüzük ve programının veya eylemlerinin Anayasa'nın 68/4. maddesi hükümlerine aykırı olması ve onun bu nitelikte fiillerin işlendiği bir odak haline geldiğinin Anayasa Mahkemesi tarafından tespit edilmesi halinde mümkün hale getirilmiştir.

While fundamentals have democratic deemed politically indispensable element of life, political activity parties freely together again to function in a healthy way democratic regime, to limit the political parties' activities and is seen even closure as a necessity for self-preservation of the democratic order. This understanding is expressed as a militant democracy, it was adopted by our constitutional system In the framework of this understanding and the state of the parties based on religion in Turkey with its territory and nation prohibited the establishment of political parties violating the indivisible integrity of these parties have been closed. In our country, especially in the year 1995 4121 numbered law made amendments to the Constitution and accordingly, in 1999, the Political Parties as a result of changes made by 4445 Law No. Law, political parties are fixed partly problem in the law. The operations of the political parties by the Constitutional amendment in 1995 and partially extended the closure of political parties was made more difficult. With this change, a political party can be closed, but the party's statutes and the Constitution of the program or action 68/4. and it is contrary to the provisions of article was made possible by the Constitutional Court if it is determined that the process has become a focus of acts of this nature.