Yeni Aza Taç-Eter Nötral İyonoforları ile Katyon-Seçici Elektrodlar ve Potansiyometrik Performans Karakteristikleri

Abstract

Bor-kriptand-diaza- 1 5-taç-5 (C-5), N,N!,-didodesil-7, 1 6-diaza- 1,4, 1 0, 1 3-tetra okza-2,3-benzo-siklooktadeka-2-en (L2Tı), N,N],-dioktil-7, 1 6-diaza- 1,4, 1 0, 1 3-tetra okza-2,3,1 l,12-dibenzo-siklooktadeka-2,l 1-dien (N2TO, N,NVcübenzil-7,16-diaza- l,4,10,13-tetraokza-2,3,ll, 12-dibenzo-siklooktadeka-2,l 1-dien (N3T1) ve N.N1,- dibenzil-7,1 6-diaza- 1,4, 10,1 3 -tetraokza-2,3,1 l,12-benzo-siklooktadeka-2-en (N4T1) gibi aza taç-eter bileşikleri (nötral iyonoforlar) kullanılarak tamamıyla katı-hal kontakt PVC- membran iyon-seçici elektrotlar hazırlandı. Elektrotların potansiyometrik performans karakteristikleri bilgisayarlı bir ölçüm sisteminde araştırıldı. Hazırlanan elektrotların tamamına yakını ana iyon çözeltisine karşı Süper Nernst davranışı gösterirken (>60 mV/her 10 kat değişim), cevap zamanlan kısa (<10 s) ve kullanım ömürleri uzundu (en az 1-2 ay). Tüm elektrotlar 1.10'2-1.10'5 mol.L'1 konsantrasyon aralığında ana iyon çözeltisine karşı doğrusal davranış sergilemekteydi. Elektrotların ana iyon yarımda girişim yapan iyonlara karşı seçicilik katsayıları 'ayrı çözelti metodu' ile hesaplandı ve C-5, N3T1 ve N4T1 bileşikleri ile hazırlanan elektrotların özellikle Ag+ iyonuna karşı oldukça seçici olduğu; L2Tı bileşiği ile hazırlanan elektrodun Mn2+ iyonuna karşı ve N2Tı bileşiği ile hazırlanan elektrodun Cr3+ iyonuna karşı düşük düzeyde seçici olduğu sonucuna varıldı. Anahtar Kelimeler : Îyon-Seçici Elektrot, Katı-Hal Elektrot, Aza Taç-Eter, PVC- membran Elektrot.All solid-state contact PVC-membrane ion-selective electrodes were prepared by using aza crown-ether compounds boro-cryptand-diaza-15-crown-5 (C-5), N,N',- didodecyl-7, 1 6-diaza- 1,4, 1 0, 1 3 -tetraoxa-2,3-benzo-cyclooktadeca-2-ene (L2T1), N,NJ,- dioctyl-7, 1 6-diaza- 1, 4, 10, 13-tetraoxa-2, 3, 11, 12-dibenzo-cyclooktadeca-2, 11-diene (N2Ti), N,N!,-dibenzyl-7, 1 6-diaza- 1,4, 1 0, 1 3-tetraoxa-2,3,11,1 2-dibenzo-cyclooktadeca- 2,11-diene (N3T1) and N,N1,-dibenzyl-7,16-diaza-l,4,10,13-tetraoxa-2,3,ll,12-benzo- cyclooktadeca-2-ene (N4T1) as neutral ionofores. The potentiometric performance characteristics were examined with a computerized measuring system. All electrodes almost exhibited Super Nernstian behaviour (>60 mV/per decade), short response times (<10 s), long life times (at least 2 months), a linear response between 1.10'2-1.10'5 mol.L'1 solutions of main ion. Selective cofficients of the electrodes for againts interfering ions were calculated by 'separate solution method' and while electrodes prepared with C-5, N3T1 and N4T1 compounds showed very high selectivity toward Ag+ ion, L2Ti compound as active ligand in the electrode membrane resulted selectivity to Mn2+ ion and finally the other electrode with the compound N2Ti as active ligand exhibited some degree of selectivity to Cr3+ ion. Keywords : Ion-Selective Electrode, Solid-State Electrode, Aza Crown-Ether, PVC-Membrane Electrode.