Luteran Protestanlık ve Modern Toplumun Oluşumundaki Doktrinel Temelleri

Abstract

III ÖZET 'Luteran Protestanlık ve Modern Toplumun Oluşumundaki Doktrinel Temelleri' adını taşıyan bu doktora tezinde, Luteran Protestanlığın tarihsel süreci, doktrinel öğretileri ve bu öğretilerin modern batı toplumuna etkisi incelenmiştir. Luteran Protestanlığın tarihsel sürecinin çalışıldığı ilk bölümde, Ortaçağ'dan Aydınlanma'ya, sanayi devrimine ve modernleşmeye kadar uzanan batı Hıristiyanlığının dinsel tarihi, kronolojik sırayla ele alınmıştır. Tezin ikinci bölümünde Luteran Protestanlığın temel klasik kaynaklarına dayanılarak, Luteranizm'in teolojik öğretileri tanımlanmıştır. Tezin son bölümünde ise Luteranizm'in tarihsel süreci ile doktrinel öğretilerinin modern batı toplumunun temel dinamiklerine etkisi incelenmiştir. Bu bölümde reform doktrinlerinin sekülerleşme, laiklik, mutlakiyetçilik, milliyetçilik, ulusal ve bürokratik devlet, liberalleşme, antisemitizm ve kapitalizm gibi çağdaş Hıristiyan batı toplumunun modernliğini ifâde eden pekçok ideoloji ve kurama kaynaklık ettiği saptanmıştır. Tezin sonunda yer alan 'Değerlendirme' bölümünde de Luteran reformunun teolojik söylemlerinin modern batı kültürünü derinden etkilediği ifade edilmiş ve günümüz batı toplumunun anlaşılması için, bu toplumun teolojik temellerinin sorgulanması gerektiği savunulmuştur.

IV ABSTRACT This dissertation called 'Lutheran Protestantism and Its Doctrinal Bases in the Formation of Modern Society,' deals with the historical background of Protestantism, its doctrinal teachings, and its effects on the Modern Western Society. In the first chapter which is related to the historical developments of Lutheranism, it examines the historical background of Western Christianity chronically from the Middle Age to the Enlightenment, from Industrial Revolution to Modernity. In the second chapter, it elaborates the theological teachings of Lutheran reformation based on the classical works of Lutheran Protestantism. In the third and last chapter, it discusses the effects of the historical process of Lutheranism and its doctrinal teachings on the basic dynamics of Modern Western Society. It was founded that the reformist doctrines created many new concepts such as secularism, laicism, absolutism, nationalism, national and bureaucratic state, liberalization, anti-Semitism and capitalism. It concludes that the doctrines of Lutheran reformation have affected deeply the modern Western culture. It is also suggested that in order to understand the present western society, it must be questioned the theological basis of this society.