İmino ve Azo Yan Grubu Taşıyan Bazı Ariloksisiklotrifosfazenlerin Sentezi ve Özelliklerinin İncelenmesi

Abstract

Ill ÖZET Bu çalışmada, N-benziliden-4-hidroksianilin, 4'-klorbenziliden-4-hidroksianilin, 2,-klorbenziliden-4-hidroksianiiinIN-furfuriiiden-4-hidroksianilin,4'-hidroksibenziliden anilin, 4'-hidroksibenziliden-2,6-dimetilanilin, 4'-hidroksibenziliden-2-metilanilin,4'-hid- roksibenziliden-2-kloranilin, 4'-hidroksibenziIiden-4-tert-bütilanilin, 4'-hidroksibenzili- dennaftilamin, 4'-hidroksibenziliden-3,4-15-crown-5-anilin gibi 4-hidroksi veya 4'-hid- roksi schiff bazları ile 4-hidroksiazobenzen, 4'-etil-4-hidroksiazo- benzen, 2'-klor-4- hidroksiazobenzen, 2'-metoksi-5'-klor-4-hidroksiazobenzen gibi 4-hidroksiazo bileşik leri sentezlenerek, bu bileşiklerin hekzaklorosiklotrifosfazen ile etkileştirilmesi sonucu karşılık gelen imino ve azo yan gruplu ariloksisiklotrifosfazen türevleri senteziendi. Sentezlenen siklotrifosfazen türevlerinin yapıları İR, UV-VIS ve 1H-NMR Spektroskopi teknikleri ile incelendi. İmin grubu taşıyan ariioksisiklotrifosfazenlerin İR Spektrumlarında genel olarak dört karakteristik band görülmüştür. Bu karakteristik bandlar, -CH=N-, P=N, P-N-P(asimetrik), P-N-P(simetrik) gruplarına ait olup, titreşim frekansları sırası ile, 1633cnr1-1601cm-1, 1242cnT1-1150cnr1, 1278cnrr1-1 261cm-1 ve 958cnr1-943crrr1 olarak belirlenmiştir. Bu bileşiklerin UV-VIS Spektrumlarında da dört tür geçişin olduğu tespit edilmiştir. Band I siklotrifosfazen türevinin anilin kısmında yer alan fenil halkasındaki n-->%* geçişine karşılık gelen ve 349nm-306nm arasında gözlenen, Band II molekülün benzal kısmındaki fenil halkası ila karbon atomu arasındaki konjugasyon sonucu 264nm-301nm arasında absorpsiyon gösteren ?'te->k* geçişine karşılık gelen, Band III imin grubundan kaynaklanan n->7t* geçişine karşılık gelen ve 22Qnnı-26Qnrn arasında gözlenen, Band IV molekülün benzal kısmında yer alan fenil halkasındaki 7i->7i* geçişine karşılık gelen ve 209nm-243nm arasında gözlenen bandlar olarak tespit edilmiştir. İmin grubu taşıyan siklotrifosfazen türevlerinin 1H-NMR Spektrumlarında, başlangıç maddesi olan schiff bazlarının spektrumlarında belirlenen hidroksil grubuna ait pikin kaybolduğu, aromatik halka ve imin protonlarına ait olduğu tespit edilen piklerin 8,8ppm-6,5ppm bölgesinde rezonansa geldiği belirlenmiştir.IV Siklofosfazenlerin azo türevlerinin İR Spektrumlarında da dört karakteristik İR bandının olduğu görülmüştür. Bileşiklerin karakteristik absorpsiyonlarını veren -N=N-, P=N, P-N-P(asimetrik), P-N-P(simetrik) titreşimlerine ait frekanslar sırasıyla, 1422cm-M416cm-1, 1225cm-1-1141cm-1, 1303cm^-1263cm-1 ve 960cm-1-931cm-1 bölgelerinde gözlenmiştir. Siklotrifosfazenlerin azo türevlerinin UV-VIS Spektrumlarında başlangıç maddesi olarak kullanılan azo bileşiklerinden kaynaklanan n->7t* ve K->7t* geçişlerinin olduğu tespit edilmiştir. Bu geçişler sırasıyla, 370nm-447nm ve 375nm-315nm arasında gözlenmiştir. Siklotrifosfazenlerin azo türevlerinin 1H-NMR Spektrumlarında da schiff bazlarında gözlenen durum geçerlidir. Başlangıç maddesi olarak kullanılan azo bileşiklerinin 1H-NMR Spektrumlarında belirlenen hidroksil grubuna ait pikin kaybolduğu, halka protonlarına ait piklerin kimyasal kayma değerlerinde de değişmelerin olduğu tespit edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Siklotrifosfazen, schiff bazları, azo bileşikleri.

ABSTRACT In this study, arlyoxycyclotriphosphazenes containing cromophor side groups have been synthesized by the reaction of hexacholorotriphosphazene and 4-hydroxy or 4'-hydroxy schiff bases as N-benzilidene-4-hydroxyaniline, 4'-chlorob©nzilid©ne»4- hydroxyaniline,2'-chlorobenzilidene-4-hydroxyaniline, N-furfurilidene-4-hydroxyaniline, 4'-hydroxybenzilideneaniline, 4'-hydroxybenzilidene-2,6-dimethiyaniline, 4'-tiydroxy- benzilidene-2-methlyaniline, 4'-hydroxybenzilidene-2-chloroaniline, 4'-hydroxybenzili- dene-4-tert-butylaniline, 4-hydroxybenzilidenenaftilamine, 4'-hydroxybenziiidene-3,4- 15-crown-5-aniline with 4-hydroxyazo compounds as 4-hydroxyazobenzene, 4'-ethly- 4-hydroxyazobenzene, 4'-tert-butyl-4-hydroxyazobenzene, 4'-methoxy-4-hydroxyazo- benzene, 3',4'-dichloro-4-hydroxyazobenzene, 2'-chloro-4-hydroxyazobenzene, 2'- methoxy-5'-chloro-4-hydroxyazobenzene. The structures of these compounds were determined by İR, UV-VIS and 'H-NMR. In IR Spectrum of all imino sübstitüed arlyoxycyclotriphosphazenes, showed four characteristic bands. These bands are CH=N, P=N, P-N-P(asymmetric), P-N-P (symmetric) which are located at 1633cnrr1 -1601cm-1, 1242cm-1-1 150cm-1, 1278cm-1- 1261cm-1 and 958cm-1 -943cm-1 respectively. Four bands are also found in the UV Spectrum of these compounds. Band I was observed in the range of 349nm-306nm and correspounds to 7t-»7t* transition of phenly ring which is located aniline part of cyclotriphosphazenes derivative. Band II was observed in the range of 264nm-301 nm and corresponds to 7t->7i* transition of double bond formed by conjugation of carbon atom and phenly ring of benzal part of the molecule. Band III was observed in the range of 220nm-260nm and correspounds to the of n-»7t* originated fromimihb group. Band IV was observed in the range of 209nm-243nm and corresponds to 7t~*7t* transition of the phenly ring in benzal part of the molecule. 1H-NMR Spectrum 'of cylotriphosphazenes derivatives which have imino group it is observed that the peakVI which appears for hydroxly group in the spectrum of initial material of schiff bases dissappears. It is also observed that the peaks of aromatic ring protons and of imino group resonate in the region of 8.8 ppm-6,5 ppm. In the IR Spectrum of all azo derivatives of cyclotriphosphazenes showed four characteristic bands as -N=N-, P=N, P-N-P(asymmetric) and P-N-P(symmetric) which are located at 1422cm-1-1416cnrr1, 1225crrr1-1 141cm-1, 1303cnr1-1 263cm-1 and 960cm-1 -93 1cm-1 respectivelly. In the UV Spectrum of azo derivatives of cyclotriphosphazenes, n->7t* and 7t->7t* transitions emenating from azo compounds used as starting material have been observed. These transitions are in the region of 370nm-447nm and of 375nm-315nm respectivelly. The case observed for 1H-NMR Spectrum of schiff bases is also valid for 1H-NMR Spectrum of azo derivates of cylotriphosphazenes. The determined peak for hydroxyl group in 1H-NMR Spectrum of azo compounds used as starting materials dissappears. The changes are also occured in the chemical shift values of the peaks originating from aromatic ring protons. Key Words: Cyclotriphosphazene, schiff bases, azo compounds.