Hidrojen Peroksitle Azo Boyar Madde Bozunmasının Kinetik İncelenmesi ve Yüzey Aktif Madde Katalizi

Abstract

5 -Metil-4-(2-Thiazolylazo)-resorcinol(5 -Me-T AR) ' ün hidroj enperoksitle parçalanma hızı üzerine pH, sıcaklık, iyonik şiddet etkisi incelendi. Karbonat tamponundaki reaksiyonun borat ve fosfat tamponunda olan reaksiyondan daha hızlı olduğu görüldü. Borat tamponunda pH 8.5 ve 10.0 arasında aktivasyon enerjisi 120±33 kj/mol ve 67+5 kj/mol arasında bulundu. Reaksiyonun hız sabitinin iyonik şiddet ve boyar maddenin konsantrasyonu ile azaldığı belirlendi. Tüm hızı etkileyen ve hız belirleyen reaksiyonun HA' ve moleküler haldeki H2C>2 arasında olduğu bulundu. 5- Me-TAR'ın H2O2 ile renk giderimi üzerine cetylpyridiniumcholoride(CPC) katyonik yüzey aktif maddesinin katalitik etkisi incelendi. CPC varlığında misel altı ve misel üstü konsantrasyonlarda geniş bir pH ve iyonik şiddet aralığında renk giderimi hızının arttığı gözlendi. Anahtar Kelimeler: Azo Boyar Madde, Ayrışma Sabiti, Kinetik, Kataliz, Hidrojen Peroksit ve Yüzey Aktif MaddeWe have investigated the rate of decolouration of 5-methyl-4-(2- thiazolylazo)resorcinol (5-Me-TAR) dye by H2O2 and the influence of pH, temperature and ionic strength on the decoloration reaction. Hydrogen carbonate buffered solutions gave a faster reaction rate than those did in borate and phosphate buffers. Experiments over the temperature range 30.0-45.0 °C lead to activation energies of 120±33 and 67+5 kj/mol between 8.5 and 10.0 pH range in borate buffers. The observed rate constant is decreased with increasing ionic strength and concentration of dye The main reaction which affect the overall rate constant are those between molecular H2O2 and HA' form of the dye at all pH values. Furthermore catalytic effect of cationic surfactant CPC(cetylpyridiniumchloride) has also been investigated on the decolouration rate of 5- Me-TAR by H2O2 and we observed that decolouration rate is increased by the presence of CPC either in micellar or pre-micellar concentration in a wide pH and ionic strength regions. Key Words: Azo dye, dissociation constant, kinetic, catalysis, hydrogenperoxide and surfactant