Dergipark'ta yayınlanan eğitim bilimleri temel alanıyla ilgili bilimsel dergilerin incelenmesi
Künye
Aydın, M. (2022). Dergipark'ta yayınlanan eğitim bilimleri temel alanıyla ilgili bilimsel dergilerin incelenmesi. (Yüksek lisans tezi). Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Samsun.Özet
Bu araştırma, DergiPark veri tabanında eğitim bilimleri temel alanında yer alan
akademik dergilerin bilimsel yeterliliklerini çeşitli niceliksel göstergeler ışığında
değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Araştırma kapsamındaki dergilerin uluslararası
standartlara ve süreçlere istikrarlı bir biçime uyup uymadıkları ya da ne ölçüde
uyduklarının bir profili çizilmeye çalışılmıştır. Bu açıdan çalışma Türkiye’de
izlenmekte olan bilimsel yayın politikası hakkında çok yönlü değerlendirmeler
yapmak ve öneriler sunmak hedefindedir. Araştırmanın temel amacına yanıt vermeyi
sağlayacak bilgilere ulaşmak için nitel araştırma deseninin doküman analizi
yaklaşımı kullanılmıştır. Elde edilen istatistiki verilerle mevcut durum analiz
edilmiştir. DergiPark, akademik yayınlar bakımından bilinen bir platform olması ve
Türkiye’de pek çok akademik yayını bünyesinde barındırmasından dolayı seçilmiştir.
Bu yönüyle çalışma betimsel nitelik arz etmektedir.
Bir derginin hem ulusal hem de uluslararası saygın dizinlerde yer alabilmesinin
ön koşulları ile ilgili bilgilere yer veren bu çalışma, yayınların bilimsel niteliğe sahip
olma noktasında dikkate alması gereken bir çok ölçütü de içinde barındırmaktadır.
Seçilen ölçütlerle elde edilen bulgular ışığında Türkiye’de bilimsel yayın potansiyeli
ile ilgili analizler yapılmış sonucunda ise bilimsel ölçütlere ve standartlara uyma
yönünde davranış göstermekle birlikte yetersiz kaldığı parametreler de gözler önüne
serilmiştir. DergiPark’ta yayınlanan 200 adet akademik dergi belirlenen kriterler
doğrultusunda değerlendirilmiş ve analiz sonucunda bulgulara dayanarak en
problemli kriterlerin web sitesi aracılığıyla erişilebilen hakem listesine sahip olma,
uluslararasılaşma, dergilerin reyting düzeyleri olduğu bulunmuştur. Diğer yandan
dergilerin ISSN no bulundurma durumu, düzenli yayınlanması, dergi makalelerinin
Tükçe ve İngilizce özetlerinin ve anahtar sözcüklerinin olması kriterleri bakımından
başarısının yüksek düzeyde olduğu görülmüştür. Çalışmaların yazar unvanları
dikkate alındığında yardımcı doçent ve araştırma görevlilerinin sayılarının yüksek
olduğu bulunmuştur. Elde edilen sonuçlara göre dergilerin editör, yayın kurulu, yayın
kuralları, yazım kuralları gibi ölçütleri dikkate alındığında, bilimsel niteliklerini
artıran özelliklere sahip olduğu saptanmıştır. Tüm bu bulgular DergiPark’ın, bilimsel
dergilerin Türkiye’de ve dünyada görünürlüğünü ve kullanımını artırmaya,
elektronik ortamda yönetilmesini sağlayan bir sistemin yaygın ve ileri düzeyde
kullanımını sağlamaya ve akademik yayıncılığın Türkiye’de kaliteli ve standartlara
uygun olarak gelişmesini sağlamaya yönelik hizmet ettiğini göstermektedir. The aim of this thesis is to evaluate the scientific competence of academic
journals in the field of educational sciences in the Journal Park database in the light
of various quantitative indicators. It has been tried to draw a profile of whether or to
what extent the journals within the scope of the research consistently comply with
international standards and processes. In this respect, the study aims to make
sophisticated assessments and offer suggestions about the scientific publication
policy being followed in Turkey. The document analysis approach of the qualitative
research design was used to reach the information that will respond to the main
purpose of the research. The current situation was analyzed with the obtained
statistical data.
This study, which includes information about the prerequisites for a journal to
be included in both national and international reputable indexes, also includes many
criteria that should be taken into account in terms of having a scientific quality. In
the light of the findings obtained with the selected criteria, analyzes were made about
the potential of scientific publication in Turkey; as a result, the parameters that were
insufficient despite the behavior to comply with the scientific criteria and standards
were also revealed. 200 academic journals published in DergiPark were evaluated
according to the determined criteria, and based on the findings, it was found that the
most problematic criteria were having a referee list accessible through the website,
internationalization, and rating levels of the journals. On the other hand, it has been
observed that the success of the journals is at a high level in terms of having ISSN
numbers, regular publication, Turkish and English abstracts and keywords of journal
articles. Considering the titles of the authors of the studies, it was found that the
number of assistant professors and research assistants was high. According to the
results obtained, it has been determined that the journals have features that increase
their scientific qualities, considering the criteria such as editor, editorial board,
publication rules, spelling rules. In line with all these findings, it shows that
DergiPark serves to increase the visibility and use of scientific journals in Turkey
and in the world, to ensure widespread and advanced use of a system that enables
them to be managed in electronic environment, and to ensure the development of
academic publishing in Turkey in accordance with quality and standards.