Türkiye'de beden eğitimi ve spor derslerinde uygulanan kaynaştırma sistemine yönelik paydaş algıları ve öğretmen yeterliğinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırma, Türkiye'de beden eğitimi ve spor derslerinde uygulanan kaynaştırma sistemine yönelik paydaş görüşlerinin tespit edilmesi, beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimine ilişkin yeterliğini inceleme amacını taşımaktadır. Çalışma, karma araştırma modelinde olup araştırmanın nitel bölümünde örneklemi, devlet okullarına bağlı ortaokullarda aktif olarak görev yapmakta olan okul yöneticileri, beden eğitimi ve spor öğretmenleri, kaynaştırma öğrencileri, normal gelişim gösteren öğrenciler ve veliler olmak suretiyle toplam 76 paydaş; nicel bölümünde ise 740 beden eğitimi ve spor öğretmeni oluşturmaktadır. Çalışmanın nitel bölümünde paydaş görüşlerini belirlemek amacıyla kaynaştırma eğitim sistemine yönelik yasa, yönetmelik, genelge vb. etmenler doğrultusunda araştırmacı tarafından hazırlanan “Yarı Yapılandırılmış Görüşme Formu” kullanılmıştır. Nitel veriler Nvivo programına aktarılarak betimsel analiz yöntemi ile çözümlenmiş tema ve kod listesi oluşturulmuştur. Araştırmanın nicel bölümünde ise kaynaştırma eğitiminde öğretmen yeterliğini tespit etmek amacıyla Hollender (2011) tarafından geliştirilen ve Türkçeye Bilgiç ve Meral (2012) tarafından uyarlanan “Kaynaştırmada Öğretmen Yeterliği Ölçeği” kullanılmıştır. Nicel verilerin analizinde Mann Whitney U testi, Kruskal Wallis H testi ve Spearman sıra korelasyon testinden yararlanılmıştır. Araştırmanın nitel bölümünde, öğretmenlerin dersi müfredat programına uygun olarak işlediği, bireyselleştirilmiş eğitim planlarının kağıt üzerinde kaldığı, çalışma kapsamında sadece Manisa ilinde destek eğitim hizmetinin verilmediği, sınav değerlendirmelerinde kaynaştırma öğrenci yetersizliğinin göz önüne alındığı, okulların fiziki yapısının kaynaştırma öğrencilerine uygun olmadığı, kurumun ilgisiz olması vb. şeklinde çeşitli sorunların yaşandığı tespit edilmiştir. Araştırmanın nicel bölümünde ise mesleki kıdem, kaynaştırma öğrencilerine verilen eğitim süresi ve sınıfta mevcut öğrenci sayısı arttıkça öğretmenlerin sistemde kendilerini daha yeterli gördüğü belirlenmiştir. Ayrıca yükseköğrenim ve meslek süresince kaynaştırma eğitim sistemine ilişkin kurs, ders vb. gibi eğitimler alan ve görev yaptıkları okulda bu hususta destek gören öğretmenlerin yeterlik inançlarının diğer öğretmenlere nazaran daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Sonuç olarak, paydaşların okul şartlarının iyileştirilmesi, uzman eğitimcilerin ve yardımcı öğretmenlerin kurumlara atanması, velilerin bilinçlendirilmesi, okullarda bu hususta denetim yapılması yönünde beklentilerinin olduğu görülmektedir

The aim of this study is to find out the views of stakeholders for inclusive system used in physical education and sport courses in Turkey, to analyse the proficiency of teachers of physical education and sport in terms of inclusive education. The study has mixed research model and in qualitative part of the study, the sample consists of 76 stakeholders including school managers and teachers of physical education and sport working actively in state secondary schools, inclusion students, normal development students and parents; while quantitative part consists of 740 physical education and sport teachers. In the qualitative part of the study, “semi-structured interview form” prepared by the researcher in line with laws, regulations and circulars prepared for inclusive system was used to find out the stakeholder views. Qualitative data were transferred to Nvivo program, analysed with descriptive analysis method and themes and codes list was formed. In quantitative part, “Inclusive teacher proficiency scale” developed by Hollender (2011) to test teacher proficiency in inclusive education and adapted into Turkish by Bilgiç and Meral (2012) was used. Mann Whitney U test, Kruskal Wallis H test and Spearman correlation test were used to analyse quantitative data. In qualitative part of the study, it was found that teachers taught in line with the curriculum, individualized education plans were not applied, supportive education was not given only in Manisa, student inabilities were taken into consideration in exam assessment, school physical structure and students experienced problems such as indifferent institution. In quantitative part of the study, it was found that teachers considered themselves as more proficient as their professional seniority, education time of inclusive students and number of students in class and school increased. It was also concluded that teachers who received training such as courses and lessons and who were supported by their school had higher proficiency belief when compared with the other teachers. As a conclusion, it can be seen that stakeholders have expectations such as improvement of school conditions, assignment of expert educators and assistant teachers, making parents more conscious and controls in schools on the issue.