TRCI bölgesinde süt sığırcılığı işletmelerinin karlılık ve etkinlik analizi

Abstract

Bu araştırmanın amacı TRC1 bölgesinde faaliyet gösteren süt sığırcılığı işletmelerinde yem kullanım etkinliği, verim düzeyi ve karlılık düzeyini farklı üretim sistemleri itibariyle ortaya koymaktır. Araştırma verileri TRC1 bölgesinde yer alan Gaziantep, Kilis ve Adıyaman illerinde faaliyet gösteren 145 süt sığırcılığı işletmesinden anket yoluyla toplanmıştır. İncelenen işletmeler, kümeleme analizi yardımıyla “Geleneksel”, “Yarı Profesyonel” ve “Profesyonel” olarak üç gruba ayrılmış ve analizler gruplar itibariyle karşılaştırmalı olarak yapılmıştır. İşletmelerin teknik etkinliği ve yem kullanım etkinlikleri Stokastik Sınır modeli ile tahmin edilmiştir. Araştırma bulguları, inceleme alanında sahip olunan sermaye karşılığında en yüksek getiriyi profesyonel süt sığırcılığı işletmelerinin elde ettiğini göstermiştir. TRC1 bölgesinde faaliyet gösteren işletmeler yaklaşık dördüncü laktasyondaki süt sığırları ile üretim yapmakta olup, ortalama 195 günlük laktasyon süresinde günde 17,10 kg süt elde etmektedirler. İncelenen işletmeler hayvan başına 18,78 kg kuru madde kullanmaktadırlar. İnceleme alanında sütün kilogram maliyeti 0.62 TL’dir. Yapılan etkinlik analizi sonuçlarına göre, işletmelerin teknik etkinlik skorları 0,62 ile 1,00 arasında değişmekte olup, ortalama teknik etkinlik skoru 0,82’dir. TRC1 bölgesindeki süt sığırcılığı işletmeleri üretim miktarında azalma olmaksızın, kullanılan girdileri %18 azaltma imkânına sahiptirler. İncelenen işletmelerde tahsis ve ekonomik etkinliği skorları sırasıyla 0.80 ve 0.67’dir. İnceleme alanındaki profesyonel süt sığırcılığı işletmelerinin teknik, tahsis ve ekonomik etkinlikleri, yarı profesyonel ve geleneksel işletmelerden daha yüksektir. Araştırma sonuçları ayrıca inceleme alanında yem kullanım etkinliğinin 0.75 olduğunu ve profesyonel işletmelerin yem kullanım etkinliğinin geleneksel ve yarı profesyonel işletmelerden daha yüksek olduğunu göstermiştir. TRC1 bölgesindeki üreticilerin yüksek laktasyon sayılarına sahip yaşlı hayvanları sürüden çıkarmaları, tüketilen kuru madde miktarlarını sürüdeki hayvanların süt verimi, kompozisyonu, ihtiyaçlar ve çevresel faktörler göz önünde bulundurularak belirlemeleri, hayvan refahı ve verim açısından barınak alanı büyüklüklerini ihtiyaçlar ölçüsünde tekrar düzenlemeleri süt üretiminde teknik etkinliği arttırabilecektir. Bununla birlikte hayvanların besin maddesi ihtiyaçlarına göre gruplandırmaları, hasta hayvanların sağlıklı hayvanlardan ayrılarak farklı bir alanda bakım, besleme ve tedavi işlemlerinin gerçekleştirilmesi, dengeli rumen fermentasyonu ve besinlerin daha verimli kullanımı için hayvanların TMR yöntemi ile beslenmeleri ve yemleme sıklığının arttırılması inceleme alanında teknik yetersizliği azaltacaktır.

The aim of this research is to reveal the feed use efficiency, productivity and profitability of dairy farms in terms of different production systems in the TRC1 region. The research data were collected from randomly selected 145 dairy farms by using structured questionnaire in Gaziantep, Kilis and Adıyaman provinces of TRC1 region, Turkey. The sample farms were divided into three groups such as traditional, semi-professional and professional with the help of cluster analysis. Comparative analysis was performed to explore differences in terms of economic performance and the level of feed use efficiency among farm type having different technologies. Farm level technical efficiency and feed use efficiency of sample farms was estimated by using Stochastic Frontier model. The research findings showed that professional dairy farms achieved the highest return on asset in the TRC1 region. Sample farms used the cattle having the lactation number of 3,81 and produced 17,10 kg milk per day during the lactation period, which was 195 days. Dry matter use of sample farms was 18,78 kg per cattle. The production cost of milk was 0,62 TL per kilogram in TRC1 region. Based on the results of the efficiency analysis, technical efficiency scores varied between 0.62 and 1.00, and it was 0.82, on average. By eliminating the technical inefficiency in dairy farms of the TRC1 region, the same production amount would be achieved by using 18% less input than current one. In sample dairy farms, allocative and economical efficiency scores were 0.80 and 0.67, respectively. Professional dairy farms in the study area had higher technical, allocative and econmical efficiency scores than that of semi-professional and traditional farms. Research results also showed that the feed use efficiency scores were 0.75, on average, and feed use efficiency of professional dairy farms was higher than that of conventional and semi-professional ones. The study recommends that removing old animals having high lactation numbers from the herd, formulate the amount of dry matter consumed by taking into account the milk yield, composition, needs and environmental factors, and rearrange the size of the shelter area in terms of animal welfare and yield in order to increase technical efficiency scores. In addition, grouping animals according to their nutrient needs, separating sick animals from healthy animals and performing care, feeding and treatment processes in a different area, feeding animals with TMR method for balanced rumen fermentation and more efficient use of nutrients and increasing feeding frequency may reduce technical inefficiency in the research area.