Türbeler üzerine psiko-sosyolojik bir araştırma (Kazakistan örneği )

Abstract

İnsan bu dünyada yaşamış olduğu müddetçe mutlaka bir şeylere inanmıştır. Herhangi bir inancın olmadığı dönemi tarihten bulabilmek neredeyse imkansızdır. İnançlar ister dinin içinde, ister dışında olsun, ister dini şartlara uysun, ister uymasın var oldukları kesindir ve binlerce araştırmaya konu olmuştur ve olmaya da devam etmektedir. Büyük bir çerçevede yer alan inanç objeleri de kutsallık atfedilen nesneler, şahıslar ve diğerleridir. Hatta bu inançlar, kutsallık atfedilen şahıslar bu hayattan gittiği zaman da devam etmekle kalmayıp, daha da güçlü bir inanç kaynağına dönüşevermiştirler. Buna açık delil günümüzdeki türbelerdir. Türbeler ziyaret etme mekanları şeklinde akıllarda yer almakla birlikte, korkutma, sakındırma özellikleriyle de tanınmaktadır. Bu özellikleri açısından da onlar farklı sosyal grupları bir araya getirmektedir. Buralar kutsallığın belirtilerini taşıdığından dolayı etrafında kurban kesme, adak adama, ve saire gibi işlevler gerçekleşmektedir. Buna benzer özellikler ve törenler eski türklerde şamanların etrafına yoğunlaşırken, günümüzde türbedeki kutsal zatların üzerine yoğunlaşmaktadır. Türbeler ve benzeri mekanlar dünyanın hemen hemen her yerinde ziyaret edilmeye devam etmektedir. Böyle olması da bu çerçevede çok sayıda araştırmanın yapılmasına etki etmiştir. Bu çalışma Kazakistan’daki türbeler üzerine yapılan psikososyolojik bir araştırmadır. Tez üç bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde araştırmanın amacı, problemi, önemi, yöntemi ele alınmakta, Birinci Bölümde, teorik çerçevede türbeler ve türbelerin anlamı, tarihsel ve kültürel arka planı hakkında bilgi verilmektedir. İkinci bölümde ise bulgular ve yorumlar yer almaktadır.

As long as man has been living on Earth, he definitely believed in something. It is almost impossible to find a period in history when there was no belief. Aside from the effects of religions themselves, people continue to resort to other kinds of beliefs. Whether these beliefs are in or out of religion, whether they comply with religious conditions or not, they have certain existed and have been and continue to be subject to thousands of research. The belief objects in a large frame are objects, individuals and other things that are attributed holiness. In fact, these beliefs not only continued to exist when those individuals passed away, but have also turned into an even stronger source of faith. Clear evidence for this is today's tombs. Although the tombs are remembered as places to visit, they are also known for their scary and evasive features. In terms of these features, they bring different social groups together. Since these places bear the signs of holiness, events such as sacrifices, dedication, and etc. are carried out around them. While similar features and ceremonies concentrated around shamans in ancient Turks, today they are focused on sacred people in the tomb. Tombs and similar places continue to be visited almost everywhere in the world. This causes a great number of research to be carried out within this framework. Our study is a psycho-sociological research on the tombs in Kazakhstan. This dissertation consists of three sections. The introduction is composed of the purpose, problem, importance and method, while the first section introduces the tombs and their meaning in a theoretical framework and the historical and cultural background of tombs. The second part consists of findings and comments.