Fıtrî zekâ ile yapay zekânın karşılaştırılması üzerine bir değerlendirme

Abstract

Teknolojinin süregelen gelişimi yapay zekâ kavramını sıkça duymamıza neden olmaktadır. Yapay zekâların yer yer farklı becerileri insandan daha iyi bir biçimde gerçekleştiriyor oluşu akıllara yakında robotların insan gibi olabilme ihtimalini getirmektedir. Biz de buradan hareketle insanın düşünebilme özelliğiyle birtakım inanç ve mantıksal uzantılarına sahip olabileceğine kıyasla robotların da düşünebildiği varsayımından hareketle inanç ve mantıksal uzantılarını değerlendirdik. Fıtrî zekâlarda inanç, doğuştan getirilen inanma eğilimiyle düşünsel süreçlerle birlikte açığa çıkmakta, bu süreçler çevre, aile ve birtakım duygusal süreçlerden etkilenmektedir. Bütün bu süreçler bir zihne, bilince ve benliğe sahip olarak gerçekleşmektedir. Robotlarda inanç iki şekilde değerlendirilmelidir. Bunlardan zayıf yapay zekâların inancı, otonomiye sahip olmamaları nedeniyle ahlaki bağlamda onların sahiplerini ya da üreticilerini sorumlu tutmaktadır. Güçlü yapay zekâların inancı olayları kavrayabileceği, benliğini değerlendirebileceği bir bilince ve bütün bu süreçleri içeren zihne sahip olmasıyla gerçekleşir. Bilincin tam anlamıyla açıklanamayan bir sorun olması, fıtrî zekâlarda bulunan bilincin metafizik ve ontolojik yönün robotlarda inşasının mümkün olmayışı, robotların bilincin bu yönlerine sahip olamayacaklarını göstermektedir. İnancın seçmenin yanında bir seçilme anlamı taşıyor olması, fıtrî zekâda inancı oluşturan unsurların robotlarda inşasının yıllar geçse de ilkel düzeyde kalıyor oluşu robotların şimdilik inanç gibi ulvi bir değere sahip olamayacaklarını göstermektedir. Öte yandan öteki zihinler sorunu olarak dile getirilen bilincin üçüncül şahıslarca deneyimlenemeyen bir özelliğinin bulunmasının robotların bilincinin bilinemeyeceği ve bu nedenle imkânı şeklinde yorumlanması güçlü yapay zekâ savunucuları tarafından güçlü bir soru olarak durmaktadır. Ancak bu yaklaşımın ortak akla, toplumsal vicdana ve uzlaşmacı yaklaşıma uzak olduğu ifade edilebilir.

The ongoing development of technology causes us to frequently hear the concept of artificial intelligence. The fact that artificial intelligence is able to handle different skills in a better way than human beings brings to mind the possibility that robots will be like humans soon. From this point of view, we evaluated belief and logical extensions based on the assumption that robots can think, compared to the fact that human beings can have some beliefs and logical extensions. Belief in the natural Intelligence is revealed with intellectual processes, which are brought from birth, and these processes are affected by the environment, family and some emotional processes. All these processes take place with a mind, consciousness and self. Faith in robots should be evaluated in two ways. The belief of weak artificial intelligence is responsible of their owners or producers in a moral context because they do not have autonomy. The belief of strong artificial intelligence is realized by having a consciousness that can grasp the events, evaluate the self and the mind that contains all these processes. The fact that consciousness is a problem that cannot be fully explained, the fact that the metaphysical and ontological aspect of the consciousness in the Intelligence, Intelligence is not possible in robots shows that robots cannot have these aspects of consciousness. The fact that belief has the meaning of being elected in addition to election, and the fact that the building of beliefs in robots remains at a primitive level in years, shows that robots cannot have a sublime value like belief for now. On the other hand, the consciousness expressed as the problem of other minds has a feature that cannot be experienced by tertiary persons. The interpretation of these robots as unconscious and therefore robots will have consciousness remains a strong question by strong artificial intelligence advocates. However, it can be stated that this approach is far from common mind, social conscience and reconciliation.