Osmanlı döneminde Makedon ortodoks kilisesinin durumu / Nevzat Jusufoski; Danışman Mahmut Aydın

Abstract

"Osmanlı döneminde Makedon Ortodoks Kilisesi'nin Durumu" adını taşıyan çalışmamızda Balkanların Merkezinde yer alan Makedon'yada Hıristiyanlığın gelişim ve kurumsallaşma sürecini el aldık.Üç bölüm halinde incelediğimiz konunun birinci bölümünde Osmanlıdan önce bölgede Hıristiyanlığın yayılması ve kurumsallaşması üzerinde durarak Osmanlı dönemine kadarki gelişimini inceledik.Bu çerçevede Slavların Makedonya'ya yerleşmesinden önce İstanbul Patrikhanesi ile Roma Katolik Kilisesi'nin bölge üzerindeki çekişmelerini, VI.yüzyıldan itibaren Slavların bölgeye yerleşmesi ve onların Hıristiyanlığı kabul etmelerini Bulgar kralı Samuel döneminde bu topraklarda Ohri Patrikliğinin kuruluşu ve bu patrikliğin kökeni ile ilgili tartışmaları ve nihayet Bizans döneminde Ohri Patrikliğinin başpiskoposluk seviyesine indirilmesini inceledik.Tezimizin asıl kısmını oluşturan ikinci bölümde ise Makedon Ortodoks Kilisesi'nin Osmanlı dönemindeki durumunu ele aldık.Bu konuyu iki başlık altında incelemeyi uygun bulduk."Ohri Başpiskoposluğunun 1767'de kapatılmasından önceki durumunu konu alan ilk kısmında Osmanlı döneminde bölgede uygulanan dini politikaları ele aldık.Bu bağlamda sadece bir kurum olarak kiliseyi değil aynı zamanda Hıristiyanlarla Müslümanlar arasındaki ilişkileri ve devletin genelde gayri Müslimlere özelde ise bölgedeki Ortodoks Hıristiyanlara yönelik tutumunu açıklığa kavuşturmaya çalıştık."Ohri Başpiskoposluğunun 1767'de kapatılmasından sonra Makedonya da Ortodoks Kilisesinin Durumu" başlığını taşıyan ikinci kısmında ise,Ohri Başpiskoposlarının Osmanlı Devleti aleyhindeki faaliyetleri İstanbul Patrikhanesinin Makedonya Slavlarına yönelik Yunanlaştırma politikalarına Bulgar Eksarhlığı'nın kurulması ve bu kurumun Makedonyadaki faaliyetleri üzerinde durduk.Çalışmamızın son bölümünde ise Makedon Ortodoks Kilisesinin Osmanlıdan sonraki durumunu ele aldık.Bu bağlamda Ohri Başpiskoposluğunun Makedon Ortodoks Kilisesi çerçevesinde yeniden ihya edilmesi ve bunun sonucunda Sırp Ortodoks Kilisesi ile Makedon Ortodoks Kilisesi arasında başlayan çekişmeleri incelendikten sonra Makedon Ortodoks Kilisesinin günümüzdeki teşkilat yapısı hakkında kısaca bilgi vererek bölümü tamamladık. Çalışmamız neticesinde Osmanlı devletinin bu denli karmaşık bir tarihi ve kültürel yapıya sahip olan Makedonyada huzur ortamını sağlamakla ne kadar büyük bir başarıya imza attığını daha yakından müşahede etmiş bulunmaktayız.