Halktaki din adamı imajı ve din görevlilerinden beklentileri / Hamdi Uygun; Danışman Hüseyin Peker

Abstract

Bu araştırmada , din görevlilerinin mesleklerini en iyi şekilde yapmalarını engelleyen faktörler , bazı değişkenler açısından karşılaştırmalar yapılarak incelenmiştir. Araştırmada gerek din görevlilerinin mesleki problemleriyle ilgili sorunlar, gerekse bağımsız değişken olarak alınan kişisel bilgiler , araştırmacı tarafından hazırlanan anket sorularıyla elde edilmiştir. Sekizi açık uçlu olmak üzere 37 soru sorulmuş,bunlardan 7 tanesi araştırmanın bagımsız değişkeni olarak alınmıştır. Araştırmanın kapsamını Ankara ilinin merkez semtleri ile Ordu ilinin Ünye ilçesinde Sosyo - ekonomik yapıları az çok birbirinden farklı olan yerleşim bölgelerinde tanış olmayan kişiler seçilerek , örnekleme yöntemiyle anket uygulanmıştır. Araştırmamızın örneklemini Ankara ve Ünyeden 372 kişi oluşturmaktadır. Anketlerden elde edilen veriler elle değerlendirilip, elde edilen sonuçlar ayrı ayrı tablolar halinde gösterilmiştir. Böylece ankette elde edilen bilgiler , bulgular bölümünde 29 tabloda , tartışma ve yorum bölümünde ise 13 tabloda gösterilmiş , tablolarda " %" ve "f " gösterilerek önemli görülen sonuçlar her tablonun altında yorumlanmıştır. Araştırmada anket sorularıyla ilgili olarak elde edilen bulgular özet olarak şöyledir: 1- Araştırmada ortaya çıkan bulgulara göre İslam dininin başı irşad ve tebliğdir. Bunun için Arapçası iyi hafız olan , ilmi ile amil , hitabet gücü kuvvetli , ilahi emir ve yasaklar konusunda örnek din adamlarına ihtiyaç duyulduğu kanaatinin yoğun olduğu anlaşılmıştır.2- İrşad ve tebliğde din adamlarının büyük rolleri olduğu , mesleki bilgileri genelde yeterli olduğu , bu yüzden din adamlarından öğrenildiği, ancak bazı din adamlarının tecrübe eksikliği bulunduğu görülmüştür. 3- Din adamlarımızın müsbet ilimlerde de söz sahibi olmaları istendiği, kitap okuma ve araştırıcı olmaları gerektiği , bulunduğu çevrede dini görevi dışında da hiç değilse bir muhtar kadar yetkiye sahip olmaları talep edildiği anlaşılmıştır. 4- Vaaz ve hutbelerin çoğu zaman zaman toplumda olumlu, bazan da olum suz etki yaptığı , oluymsuz etki yapan şeylerden olan aynı konuların luzumsuz tekrarı ,vaazların uzatılması , karamsarlığa sevk edici konuşmalar yapılması , cennet ve cehennem gardiyanı gibi tavırlardan uzak durulmasının çok önemli olduğu sonucuna varılmıştır. 5- Vaaz ve hutbeler zaman ve zemine uygun seçilmeli rast gele olmamalı , doğru dürüst yaya yolu bile olmayan çevrede trafikten bahsetme gibi konuşmaların tesirli olması için çareler aranması gerektiği görüşleri tesbit edilmiştir. 6- Dini ihtiyaçları karşılamada sırasıyla devlet, anne-baba ,din adamları ve eğitimcilerin sorumlu olduğu , dine ve ibadetleri karşı olan ilgisizliğin sebebinde ise yine sırasıyla eğitim , anne-baba,din adamları ve basın yayının sorumlu olduğu neticesine varılmıştır. 7- Din görevlileri mesleği dışında herhangi bir işle meşgul olmaları durumunda kesinlikle görevlerini aksatmamalı, mevlüt, nikah,hatim ve cenaze gibi işlerden maddi bir ücret talebinde bulunmamalı görüşü belirtilmiştir; ancak maaşların düzeltilmesi konusunda ısrarlı oldukları görülmüştür. 8- Din görevlilerinin en önemli görevleri konusunda camiye gelmeyenlerle ilgi kurarak onları da İslama kazandırmanın geldiği, irşad için önce kendi ailelerinden başlamaları gerektiği , irşad görevini severek yapmaları hususlarının ağırlık kazandığı görülmüştür. 9- Din hizmetini sunarken , din görevlisi her yere girerek vazifesini yapabilmelidir. Çünkü " din, insanın girebildiği her yere onunla girer , dinin girebildiği her yere de din adamı girmelidir. " şeklindeki görüşün yoğunlukta olduğu anlaşılmıştır. 10- Yüce dinimizin doğruluk ve dürüstlüğü ne ise dini temsil eden din adamları da o kadar dürüst olmalıdır, sonra da din adamına hürmet ve saygı esas olmalıdır, kanaatinin hakim olduğu görülmüştür. 11- Din adamlarının aracı olup , camilerde halktan toplanan paralar konusunda , devamlı ya da arada sırada toplanmalı ,en önemlisi camileri devlet üslenmeli , bu olmazsa bir fon kurulmak suretiyle toplanan paralarla camiler yapılmalı görüşü tesbit edilmiştir . 12- Bazı din görevlilerinde söz ve davranışları arasında tutarsı8zlık , kişilerarası ve sosyal ilişkilerde zayıflık,mesleki alanda yetersizlik , kılık kıyafette ölçüsüzlük gibi eksikliklerin giderilmesi görüşleri belirtilmiştir.