İslami popüler romanlarda müslüman kimliğinin değişimi / Nagihan Dönmez; Danışman Osman Eyüpoğlu

Abstract

Sanayileşme bilincinin bir ürünü olan popüler kültür, bir tüketim olgusu olarak toplumun birçok alanında etkili olmaktadır. Bunun içerisine sanat, sanatın kolu olarak edebiyat da girmektedir. Popüler edebiyat türlerinden popüler roman önemli bir paya sahiptir. Yazıldığı dönemin siyaset, toplum ve kültür anlayışlarını halka indirmede etkili olan popüler roman, İslami edebiyatın yazarları arasında da benimsenmiş bir türdür. Popüler İslami romanlar 60’larda ilk örneklerini vermişler, sonrasında da bu çalışmalarda hızla ilerlemişlerdir. 60’lardan 2000’lere kadar geçen 40yıllık süre zarfında popüler İslami romanlar, ele aldıkları konular olarak ve bu konuların işleniş şekli olarak ciddi farklılaşmalar göstermişlerdir. Popüler İslami romanlardaki bu değişimin arka planı çalışmanın temel problemidir. Romanlar yazıldıkları dönemi mi yansıtmışlardır, yoksa içinde bulundukları dönemi şekillendirmeye mi amaçlamışlardır? Bu cevap aradığımız diğer bir sorudur. Romanlar üzerinden yapılan değerlendirmede dört isim temel alınmıştır. Bunlar:60’ lardan Minyeli Abdullah ile Hekimoğlu İsmail, 70’lerden Huzur Sokağı ile Şule Yüksel Şenler, 80’lerden Yalnız Değilsiniz ile Üstün İnanç ve 90’lardan Halkaların Ezgisi ile Halime Toros şeklinde sıralanır. Vardığımız noktada gördük ki, dünyada ve Türkiye ‘de yaşanan siyasi ve sosyal gelişmeler Müslümanların İslamiyet algısını şekillendirmektedir. Bu da bir kimlik değişimini kaçınılmaz kılar. Başta algı olmak üzere, yaşantı ve dünya değerlerine yaklaşımda ciddi dönüşümler yaşanmış, bütün bunlar, yazarların kaleminden romanlara konu olmuştur. Dünkü hidayete eren roman kahramanlarının yerini, bugün geldiği hidayet noktasında yaşadığı süreci sorgulayan kahramanların varlığı bu çalışma için çok önemlidir.