Dini inkarın psiko-sosyal nedenleri / Ali Rıza Aydın; Danışman Hüseyin Peker.

Abstract

Bu araştırmada , dini değerlerin inkarında ilişkisi olabileceği düşünülen bazı değişkenler ele alınmış ve değişkenlerin dini inkar durumunu etkileyip etkilemediğini belirlemek amacıyla da 22 denence test edilmiştir. Araştırmanın örneklemini Samsun,Ankara ve İstanbul illerinde yaşayan ve dini değerleri inkar içinde olan 152 kişi oluşturmaktadır. Araştırmada öncelikle cinsiyet , yerleşim yeri , öğrenim durumu, anne ve babasının öğrenim durumu ,yetiştikleri aile ortamı,ailelerin sosyo-ekonomik durumu, kitapların etkisi , zihinsel gelişmenin etkisi , anne veya babanın dini görevleri yerine getirme konusundaki zorlama durumu , dini bilgilerin en çok öğrenildiği yerler , dini bilgilerin yeterli olup olmama durumu , dünyada var olan kötülüklerin dini değerlere karşı tutumları etkileyip etkilememe durumu ve dindarların tutum ve davranışlarının dini değerlere karşı tutumları etkileyip etkilememe durumu gibi bazı değişkenlerle ankete katılanların dini inkar düzeyleri arasında ilişki incelenmiştir. Araştırmanın bağımlı değişkeni olan dini inkar düzeyini tespit etmek amacıyla araştırmacı tarafından geliştirilen ve 60 maddeden oluşan Dini İnanç Envanteri kullanılmıştır. Araştırmanın bağımlı değişkenini etkileyebileceği düşünülen bağımsız değişkenler için de Kişisel Bilgi Anketi kullanılmıştır. Anket yoluyla elde edilen bilgilerin analizinde tek yönlü varyans analizi (F testi) ve t-testi tekniklerinden yararlanılmıştır. Araştırmada elde edilen sonuçlar Bulgular ve Yorum bölümünde dört başlık altında sunulmuştur. İlk olarak anket uygulanan kişilerle ilgili genel bilgiler yüzde olarak verilmiş , ikinci olarak araştırma örneklemine giren deneklerin dini değerlere karşı tutumlarını olumsuz yönde etkileyen faktörlerin hangi oranda etkili oldukları ortaya konmuş, bazı değişkenler karşılaştırmalı olarak incelenmiş, dördüncü olarak da hangi faaktörlerin dini inkar düzeyini etkilediği araştırılmıştır. Bağımsız değişkenlere göre, denek gruplarının dini inkar puan ortalamaları arasındaki farkın önem kontrolünde en az .05 önem düzeyi benimsenmiştir.