2000'ler Türkiye'sinde Müslüman kadının "Kadın Sorunu" / Yasemin Yüce Tar; danışman Niyazi Usta

Abstract

1980'lerde başlayan üniversitelerde başörtüsü yasağı farklı aşamalardan geçerek 2000?lerin başlarına gelindiğinde fiilen çözülmüş bir sorun olarak farklı toplumsal hareketlilikleri beraberinde getirdi. Hızlı kentleşme süreci, başörtülü kadınların eğitim oranlarının artması, kamusal yaşama katılma, çalışma hayatına katılma oranlarının artması bu kadınların aynı zamanda kadın sorunlarıyla tanışmasını ve bunu kamusal alanda dillendirmeye başlamışlardır. Müslüman kadınların başörtüsü sorunu hasebiyle modernizm ve Kemalizm?le girdikleri tartışma 2000?lere yaklaşırken Müslüman erkeklerle tartışmaya doğru evirilmiştir. İslam içindeki kadının yeri ve hakları nelerdir tartışması İslam anlayışları ve İslam ve gelenek arasındaki tartışmaları önemli gündemleri olmaya başlamıştır. İslam ve gelenek arasındaki erkek egemen zihniyet sorgulaması farklı İslamcı-Müslüman kadın yazarlar tarafından yapılmaya başlanmıştır. Bu çalışmanın amacı Müslüman kadınların kadın sorununa ilişkin tartışmaları gün yüzüne çıkarmaktır. Bu çalışmanın kapsamı belli kriterlerle göre seçilen yedi Müslüman kadın yazarın kadın sorunu üzerine yazdığı literatür incelenerek Müslüman kadınların kadın sorununu feminizm literatürüyle ne kadar benzeşerek tartıştığını incelemektedir. Feminizm kavramıyla ve anlayışlarına itirazları olan bu kadınların kendi kadın sorunlarını nasıl tartıştıkları ve ne tür itirazlar ve duruşlarda ortaklaştıkları ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır. Müslüman Entelektüel kadınların tartışmalarının nitel araştırma yöntemlerinden biri olan içerik analizi tekniği ile yapılmaktadır. İçerik analizi yazılı metinlerdeki söylemin ortak ve farklı boyutlarının kategorize edilmesinde yardımcı olmuştur. Araştırmanın varılan sonuçları arasında Müslüman kadınların feminizm kavramı ve anlayışı ile kendilerini ifade etmedikleridir. Ancak bu onların kadın sorununu tartışmadığı ve kendilerinin kadın sorunu olmadığı anlamına gelmemektedir. Müslüman kadın hareketinden bahsedilmesinin ve bu hareketin birlikte getirdiği özgünlüklerin kadın sorunu meselesinde yeni açılımlar getirebileceği de bu çalışma ile öngörülmektedir.