P maddesi antagonistinin, farelerde anksiyete üzerine etkileri / Hülya Hökelek; Danışman Süleyman Çelik.

Abstract

Çalışmada P maddesi (PM) antagonisti L-703,606 ve PM salıverilmesini sağlayan kapsaisin'in, anksiyete üzerine olan etkilerinin araştırılması amaçlandı. Deneye ağırlıkları ortalama 30-40 g arasında değişen, toplam 120 adet erkek Swiss Albino fare alındı. Her biri 8 adet fare içeren 15 farklı deney grubu oluşturuldu. Deneylerde artı labirent yöntemi uygulandı. Açık kollarda geçirilen süre anksiyetenin, kapalı kola girme sayısı motor aktivitenin değerlendirilmesinde kullanıldı. Ön çalışmada kapsaisin' in PM salıverilmesini artırması ile anksiyojenik etkinin oluştuğu doz belirlendi. PM'nin 0,5-1 mg/kg' lık ve kapsaisin'in 1 mg/kg dozları ile anksiyete oluşturuldu. Nörokinin 1 (NK1) antagonisti L-703,606'nın ise 1-3,5 mg/kg' lık iki dozu diğer gruplarla kombine edildi. Birbirleri ve kontrol grupları ile karşılaştırıldı. Anksiyolitik etkinin ölçülebilmesi için bir gruba da diazepam 2 mg/kg verildi. L-703,606'nın kontrol grubuna göre belirgin anksiyolitik etkiye sahip olduğu gözlendi. Anksiyojenik maddelerle olan kombinasyonlarda ise PM'nin her iki dozunda da oluşan anksiyojenik etkinin NK1 antagonisti L-703,606 tarafından anlamlı derecede antagonize edildiği belirlendi (P[0,05). Kapsaisin ile oluşturulan anksiyojenik etkinin, yine L-703,606'nın her iki dozu ile anlamlı bir şekilde antagonize edildiği görüldü (P[0,05). L-703,606 anksiyolitik ilaçlardan diazepam ile karşılaştırıldığında aralarında fark bulunmadı (P]0,05). Fakat, motor aktivite göstergesi olan kapalı kola giriş sayılarında anlamlı fark bulundu (P[0,05). Sonuç olarak, deneysel anksiyete modellerinde kapsaisin'in 1 mg/kg dozunda anksiyojenik olarak kullanılabileceği ve L-703,606'nın motor aktiviteyi etkilemeyen, potent bir anksiyolitik olabileceği akla gelmektedir. Bu etkinliğin daha net olarak ortaya konulabilmesi için anksiyete çalışmalarında kullanılan diğer model ve testler ile de çalışılması düşünülebilir.