Fasciola hepatica miracidium'larının enerji metabolizması / Hakan Boyunağa; Danışman Cemil Çelik.

Abstract

Helmintler, ara ve son konakta bulundukları parazitin dönemlerinde, glukozu genel olarak, anaerobik glikolitik yolu kullanarak parçalarken serbest yaşam evrelerinde, ATP üretiminde, aerobik enerji metabolizması kullanmaktadırlar. Helmint'lerin, son konaktaki parazitik evrelerine ait bilgilerimiz yeterli olmasına rağmen, serbest yaşam dönemlerinden miracidium evresine ait bilgilerimiz oldukça sınırlıdır. Bu çalışma, Fasciola hepatica'ların, miracidium evrelerinde kullandıkları enerji metabolizmasını araştırmak amacı ile yapıldı. Miracidium'lar, enerjileri için duydukları substratları endojen kaynaklarından sağlamalarına rağmen, inkübasyon ortamına, işaretli glukoz ([6-14C]) ilave edilerek, karbonhidrat yıkım ürünleri incelendi. Radyoaktif işaretli glukozun yıkımı sonucu, ortamda biriken işaretli son ürünlerin analizi yapıldığında, %93 oranında CO2, %7 oranında ise, laktat oluştuğu belirlendi. Miracidium'ların, inkübasyon başlangıcındaki ve sonrasındaki glikojen değerleri karşılaştırıldığında, aralarında büyük bir farkın olduğu izlendi. Miracidium'lar, 4 saatlik inkübasyonları esnasında, glikojen depolarının yaklaşık %64,8'ini yıkıma uğrattıkları belirlendi. İnkübasyon ortamına, Krebs siklüsü ve solunum zincir inhibitörü KCN (1mM) ilave edildiğinde, CO2 üretiminin büyük ölçüde, engellendiği izlendi. Miracidium'lar, oksijen polarografi cihazında, 1mM'lik KCN ilavesinde ölçülen, oksijen tüketimleri ise önemsenmiyecek oranda düşük olarak belirlendi. Bu sonuçlar, miracidium'ların, glukozu esas olarak, Krebs siklüsü ve ardından da, solunum zinciri ve oksidatif fosforilasyona sokarak, parçaladıklarını göstermektedir. Ortama KCN ilavesinde ise endojen glikojen depolarının yıkımındaki artış ile izlenen, Pasteur etkisi gözlenmektedir. Miracidium'ların, inkübasyon esnasında, endojen glikojen depolarından ayrı olarak lipid'leri de kullandıkları, lipid içeriğinde meydana gelen değişimle, belirlenmiştir. Sonuç olarak, Fasciola hepatica'lar, miracidium evrelerinde, endojen glikojen ve lipid depolarını, Krebs siklüs'üne sokarak yıkmakta ve dolayısıyla, esas olarak, aerobik enerji metabolizmasını kullanmaktadırlar.