Karadeniz'de yaşayan çeşitli yassı balıkların (pisces, pleuronectiformes) kromozom yapılarının karşılaştırılması / Serkan Saygun; Danışman Recep Bircan

Abstract

Bu çalısmada; Karadeniz'de yasayan çesitli yassı balık (Pleuronectiformes) türlerinden pisi balıgı Platichthys flesus luscus (Pallas, 1814), kalkan balıgı Psetta maxima Linnaeus, 1758 ve dil balıgının Pegusa lascaris (Risso, 1810) kromozom yapıları, sayıları ve sitogenetiksel özellikleri çesitli bantlama yöntemlerini kullanarak incelenmistir. Arastırmada balık örnekleri Batı ve Orta Karadeniz sahili boyunca (Zonguldak ve Ordu illeri arası) bazı bölgelerden avcılıkla elde edilmistir. Büyük balıklara (250-1500 g) % 0,05 kolsisin solüsyonu (25-50 µg/g vücut agırlıgı) dorsalden kas arasına, ventralden karın bosluguna enjekte edilmistir. Küçük balıklar (50-250 g) ise % 0,005 kolsisin solüsyonunda 6 saat süre ile canlı bekletilmislerdir. Diseksiyonla çıkarılan solungaç ve yüzgeç epitel dokuları % 0,4 KCl solüsyonunda 30 dk. bekletilip Carnoy fiksatifi ile muamele edilmislerdir. Kuruyan preparatlar en az 15 dk. giemsa (pH 6,8) solüsyonunda boyanmıs ve Ag-NOR, G- ve C-bantlamaları uygulanmıstır. Yapılan karyolojik incelemeler sonucunda P. f. luscus balıgının kromozom sayısının 2n=48 ve tüm kromozomlarının akrosentrik (kromozom kol sayısı, NF=48) oldugu, P. maxima balıgının diploit kromozom sayısının 2n=44 ve karyotipinin 2 çift metasentrik, 7 çift subtelosentrik ve 13 çift akrosentrik kromozomdan (NF=48) olustugu ve P. lascaris balıgının ise 42 diploit sayıda ve 3 çift metasentrik, 4 çift submetasentrik, 6 çift subtelosentrik ve 8 çift akrosentrik kromozomdan meydana gelen karyotipi (NF=56) oldugu tespit edilmistir. Ag-NOR-bantlama sonuçlarına göre incelenen türlerin kromozomlarında NOR'lu bölgeler gözlenmistir. Her türde NOR'ların yeri farklı olmakla birlikte 3 kromozomda görülen bir polimorfizm belirlenmistir. Dil ve kalkan balıklarında metasentrik ve akrosentrik kromozomların, pisi balıklarında da akrosentriklerin telomerik ve sentromerik bölgelerinde NOR-bantlı bölgelere rastlanmıstır. incelenen tüm türlerin kromozomlarında G-bantlama ile herhangi bir anomali ve cinsiyet kromozomu tespit edilememistir