Ağır metallerden bakır ve çinkonun gökkuşağı alabalığının (Onchorhyncus mykiss W., 1792) dokusundaki biriki ve letal toksik değerlerinin saptanması / Ayşe Gündoğdu; Danışman Muammer Erdem.

Abstract

Bu araştırmada gökkuşağı alabalığı (Onchorhyncus mykiss W.,1792)'da çinko ve bakırın akut toksisitesi statik biyolojik deneylerle ölçülmüş, öldürücü zaman (LT50) ve 96 saatlik öldürücü konsantrasyon değerleri (LC50) hesaplanmıştır. Gökkuşağı alabalığı için çinko ve bakırın LT50 değerleri 96 saat iken, LC50 değerleri sırasıyla 12.88 mg Zn/l, 0.094 mg Cu/l 'dir. Hayatta kalma süreleri çinko ve bakır konsantrasyonlarının artmasıyla azalmıştır. Bakır çinkodan daha toksik bulunmuştur. Farklı ortam konsantrasyonlarına bırakılan gökkuşağı alabalığının toplam vücut dokusundaki çinko ve bakır birikimi 30 günlük zaman sürecinde belirlenmiştir. Bu amaç için balıklar 0 (kontrol), 3, 5, 8, 10, 13 mg Zn/l ve 0 (kontrol), 0.01, 0.025, 0.05, 0.075, 0.1 mg Cu/l çözeltilerine maruz bırakılmışlardır. Belirlenen süreler sonunda balığın toplam vücut dokusundaki çinko ve bakır birikim düzeyi Unicam 929 model Atomik Absorpsiyon Spektrofotometresi (AAS) ile ölçülmüştür. Araştırma sonucunda elde edilen verilere göre balıkların dokusundaki çinko değerleri sırasıyla 1.41 (kontrol), 113.70, 105.09, 161.18, 167.25, 178.66 mg/g (K.A.), bakır değerleri de sırasıyla 1.45 (kontrol), 2.49, 3.41, 3.83, 3.91, 5.04 mg/g (K.A.)'dır. Çalışılan tüm konsantrasyonlarda çinko ve bakırın dokudaki birikimi ortamdaki metal konsantrasyonunun artışı ile artmıştır.