Sansürlü veriler için sağkalım analizi ve gerçek verilere uygulaması / Yüksel Terzi; Danışman Yüksel Bek.

Abstract

Bu çalışmada sağdan sansürlü veriler için sağkalım analizi yöntemleri kullanıldı. Sağkalım fonksiyonları arasındaki farklar parametrik olmayan testlerle bulundu. İki sağkalım fonksiyonunu karşılaştıran testler birbirleriyle karşılaştırıldı. Sağkalım sürelerine etkileri araştırılan prognostik faktörler, yarı parametrik bir yöntem olan Cox regresyon yöntemi ile incelendi. Çeşitli model kurulumlarına bakılarak, en uygun model seçimine gidildi. Seçilen modelin Cox oransal hazard modeli varsayımını sağladığı gösterildi. Modelde etkisi önemli düşünülen değişkenler tabakalı alınarak, tabakalı Cox regresyon yöntemi kullanıldı. Bulunan tabakalı Cox regresyon yöntemi ile Cox regresyon yöntemi karşılaştırıldı. Ayrıca sağkalım sürelerinin parametrik bir dağılım gösterip göstermediğine bakılarak, parametrik regresyon modelleri ile Cox regresyon yöntemi karşılaştırılmıştır. Modeldeki parametre tahminleri için farklı kısmi olabilirlik tahmin yöntemleri bulunarak bu tahminler karşılaştırıldı. Çalışmada tartışılan yöntemlerin gerçek iki set veri üzerinde uygulaması yapıldı. İlk uygulama lösemi teşhisi konan ALL ve AML hastalarına ait bir çalışmadır. ALL ve AML hastalarının sağkalım süreleri cinsiyet değişkenine göre tabakalandırma yapılarak karşılaştırıldı. Lösemi hastalarının sağkalım sürelerine etki eden faktörler, Cox regresyon yöntemi ile bulundu. Bu analizin yapılabilmesi için SPSS'te SYNTAX komut dizini modül halinde oluşturuldu. İkinci uygulama kemik iliği naklinde kullanılan interferon-a tedavisi verileri üzerinde yapıldı. Bu uygulamada farklı olarak sağkalım sürelerine uygun parametrik dağılımlar incelendi, model seçimi ile ilgili önemli kriterler üzerinde duruldu ve bu uygulama için en uygun modelin Log-normal regresyon modeli olduğu tespit edildi. Bu uygulamanın yapılabilmesi için SAS MACRO'su yazıldı.