Büyük bir ev istiyorum -"evimde havuz olmasını istiyorum" : okul öncesi 6 yaş grubu çocuklarının çevre kavramını algılayışları / Birgül Şahin; Danışman Özgür Taşkın

Abstract

Bu çalışma, çevre kavramının okul öncesi altı yaş grubu çocukları tarafından nasıl algılandığını ve bu algılayışları potansiyel olarak etkileyen faktörlerin neler olduğunu açıklamayı amaçlamaktadır. Bu çalışma, altı yaş grubu okul öncesi öğrencilerinin çevre kavramını algılayışlarının yaşadıkları yerleşim yerleri ve ailelerinin sosyo-ekonomik durumlarına göre farklılık gösterip göstermediğini irdelemektedir. Araştırma, Karadeniz Bölgesi’nde bir ilde farklı yerleşim yerlerinde bulunan ve farklı sosyo-ekonomik düzeylere sahip 14 anasınıfında yürütülmüştür (N=223). Çalışma nitel araştırma tekniğine dayalı olup yarı yapılandırılmış görüşme, birebir ve odak grup görüşmeleri ile veriler toplanmıştır. Çalışmanın birinci aşamasında, katılımcı çocuklara çevrelerinde neler gördüklerini ve nasıl bir çevrede yaşamak istedikleri sorulmuştur. İkinci aşamada, nasıl bir çevrede yaşamak istediklerini resmetmeleri ve çizdikleri çevre resimlerini anlatmaları istenmiştir. Bulgular Weber’in tanımladığı şekilde Sınıf Teorisi ve Maslow’un İhtiyaçlar Hiyerarşisi çerçevesinde irdelenmiştir. Çalışmadan elde edilen verilere göre a) farklı sosyo-ekonomik düzeyden gelen ve farklı yerleşim birimlerinde yaşayan altı yaş grubu çocuklar çevre kavramını farklı algılamaktadırlar, b) çocukların çevre kavramını algılayışları özellikle yaşamlarında var olmasını istedikleri metalara bağlı olarak daha çok maddesel değerleri işaret etmektedir, c) Üst gelir grubundan gelen ailelerin çocukları çevrede yaşanan sorunların farkında iken gelir düzeyi düşük olan ailelerin çocukları bu farkındalığa sahip değillerdir. Bu sonuçlar ışığında, sistematik bir çevre eğitimi programı olmayan okul öncesi dönemde değer yargılarından uzak alternatif programlara gereksinim olduğu çok açıktır. Son olarak, diğer eğitim alanlarında olduğu gibi okul öncesi eğitimde de fırsat eşitliği sağlanarak etkili bir çevre eğitimi programının uygulanması önerilmektedir.