Bazı moleküller adsorblatılmış ve iyon değiştirilmiş zeolitlerin epr ile incelenmesi / Fatih Ucun; Danışman Fevzi Köksal.

Abstract

Bu çalışmada sentetik type 3A,4A,5A,13X ve doğal heulandite ve clinoptilolite zeolitlerine geçiş metal iyonu su kompleksleri bazı gaz molekülleri adsorblatılarakve katı ve sıvı hal reaksiyonu ile katyonik pozisyonlara iyon yerleştirilerek EPR ile incelendi.İlk olarak zeolitlere VO(H2O)5+2 ve Mn(H2O)6+2 kompleksleri adsorblatılarak farklı tür zeolitlerdeki su moleküllerinin durumu tartışıldı. Küçük gözenek çaplı sentetik zeolitlerde oda sıcaklığında bile hem hareketli hem de hareketsiz su tabakalarının bulunmasına rağmen büyük gözenek çaplı sentetik ve doğal heulandite ve clinoptilolite zeolitlerinde yalnızca hareketli su tabakalarının bulunduğu tespit edildi. İkinci kısımda type 5A zeoliti SO2 ve CO2 gazları emdirilerek bu moleküllerin yerleşim durumları tartışıldı ve SO2 nin zeolitik yüzeylerde SO2 iyonu olarak tutulmasına karşın CO2 in zeolitik gözenekleri doldurduğu yani SO2 adsorbe edilirken CO2absorbe edildiği belirlendi. Son kısımda ise katı ve sıvı hal reaksiyonuyla Cu+2 ve Cr+5 iyonlarının yüzeyden itibaren yer değiştirerek zeolitlerdeki katyonik pozisyonlara yerleştikleri gözlendi. Her iki hal ile iyonların koordinasyon durumları tartışşıldı. Cr+3 ün yükseltgenerek Cr+5 dönüştüğü tespit edildi. Cu+2 için katı hal reaksiyonu ile kordinasyon yapısı kare piramidal iken sıvı hal reaksiyonuyla oktehedral olduğu tespit edildi. Cr+5 için ise her iki hal ile koordinasyon yapısının kare piramidal olmasına rağmen zeolitik yapıdaki 27Al(I=5/2)dan gelen aşırı ince yapı yarılması verip vermemesine göre zeolitlerde iki farklı yerleşim durumu önerildi.