İyon seçici elektrotla saçta kurşun tayini üzerine bir çalışma / Behice Yavuz ; Danışman Mustafa Özcimder.

Abstract

Çevre kirliliği insan sağlığını tehdit eden önemli bir problemdir. Çevre kirleticilerden en tehlikeliler arasında toksit metaller ve toksit metallerden de kurşun ilk sıralarda gelmektedir.İnsan bu kirliliğe daha çok mesleki olarak veya egzoz gazlarının etkisiyle maruz kalmaktadırlar. BU etkilenme miktarının belirlenmesi için biyolojik sıvı veya dokular özellikle de insan saçı çekici bir dozametre olmaktadır. Bu sebepten bu çalışmada insan saçında kurşun tayini yapmak amaçlanmıştır. Bunun içinde iyon seçici elektrotlar kullanılmıştır. İlk olarak var olan ticari iki kurşun seçici elektrot (ELIT 2 ve SENTEK) için pH ve başka iyonlara bağlı olarak çalışma koşullarındaki değişmeler incelenmiştir. ELİT 2 ile saç örneklerinde kurşun tayini yapılmıştır. Saç örnekleri iki hafta içersinde belirli özelliklere sahip 57 erkek bireyin başlarının mastoidal kısmından alınmıştır. Temizleme işlemi sonrasında saçın parçalanması için HCIO4 ve HNO3 karışımı (1:1) kullanılmıştır. MNO3 ve 2 M NaOH ile pH, NaCIO4 ile iyon şiddeti ayarlaması yapıldıktan sonra standart ekleme yöntemi ile kantitatif tayin yapılmıştır. Hesaplamalar sonrasında; genel olarak kurşun miktarı 1.12 ile 11.58 ppm arasında bulunmuştur. 10-20 ve 20-30 yaşları arasında kurşun miktarı sırası ile 1.63-8.09 ppm ve 1.12-11.58 ppm düzeylerinde çıktığı saptanmıştır. Yine beklenildiği gibi saç renklerine göre kurşun düzeyinin değiştiği gözlenmiştir.