Necip Melhame’nin Gölgesinde Bir İsim: Selim Raad Efendi

Abstract

19. yüzyılda Tanzimat ve Islahat fermanlarıyla birlikte Osmanlı bürokrasisinde gayrimüslimler kendilerine daha çok yer bulmaya başladılar. Sultan II. Abdülhamid devrinde bürokrasideki gayrimüslim sayısında önemli bir artış olmuştur. Bu dönemde özellikle Arapların bürokraside yer alması dikkate değerdir. Bunlar içerisinde Selim ve Necip Melhame kardeşler öne çıkanlar arasında yer almaktadır. Selim Raad Efendi ise Necip Melhame’nin kayınbiraderi olup Osmanlı bürokrasisinde akrabalık ilişkisi neticesinde yer edinmiştir. İlk görevi eniştesi Necip Melhame’nin başında bulunduğu Bulgaristan Komiserliği Fransızca başkatipliğidir. Necip Melhame’nin Bulgaristan Komiserliği’nden ayrılmasını müteakip kendisi de göreve devam etmemiştir. Daha sonra Şûrâ-yı Devlet azalığına atanmıştır. Bu görevdeyken Bulgaristan’daki bazı meselelerin halledilmesi için görevlendirilmiştir. Ayrıca Beyrut Elektrikli Tramvay İmtiyazını almıştır. Kendisi II. Abdülhamid Dönemi’nde Necip Melhame’nin adamı olarak tanınmıştır. Nitekim II. Meşrutiyet’in ilanıyla Melhame ailesine karşı yoğun baskı ve suçlamalar yapıldığı sırada Selim Raad Efendi memuriyetten çıkarılmıştır. 1917 yılında Necip Melhame ve Selim Raad Efendi, hükümeti değiştirmeye yönelik bazı faaliyetlerde bulunduğu gerekçesiyle Beyşehir’e sürgün edilmişlerdir. Daha sonra kendilerine istedikleri yere gitme hakkı verilerek serbest bırakılmışlardır. Çalışmada Selim Raad Efendi’nin Necip Melhame ile olan akrabalık bağı sayesinde hangi görevlerde bulunduğu ele alınmaya çalışılmıştır. Çalışmanın ana kaynaklarını Osmanlı arşiv kayıtları ile birlikte süreli yayınlar oluşturmaktadır.