Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Olan Çocukların Ağız Sağlığının ve Ağız Sağlığına Bağlı Yaşam Kalitesinin Değerlendirilmesi

Abstract

Amaç: Bu çalışmanın amacı 5-14 yaş aralığındaki Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) tanılı çocukların ağız sağlığının ve ağız sağlığına bağlı yaşam kalitesinin (ASBYK) değerlendirilmesi ve sağlıklı çocuklarla karşılaştırılmasıdır. Materyal ve Metot: Çalışmaya 5–14 yaş aralığında 55 DEHB tanılı çocuk ile 55 sağlıklı çocuk dâhil edilmiştir. Diş çürüğü varlığı, çürük şiddeti, dental travma, molar keser hipomineralizasyonu (MIH) ve maloklüzyon varlığı değerlendirilmiştir. Ağız sağlığına bağlı yaşam kalitesi (ASBYK) ise Erken Çocukluk Dönemi Ağız Sağlığı Etki Ölçeği (Early Childhood Oral Health Impact Scale-ECOHIS) ve Çocuk Algı Ölçekleri (Child Perceptions Questionnaire - CPQ8–10 ve CPQ11–14) ile ölçülmüştür. Veriler p<0,05 anlamlılık düzeyinde istatistiksel olarak analiz edilmiştir. Bulgular: ECOHIS ''Çocuk Etki Alanı'' fonksiyon alt ölçek puanı, DEHB grubunda kontrol grubuna kıyasla anlamlı düzeyde daha yüksekti (p=0,024). MaxCAST4–5 ve DMFT1–3 değerlerine sahip çocuklarda, CPQ8–10 ölçeğinin 'fonksiyonel sınırlamalar' alt boyutu puanları, DEHB tanılı çocuklarda sağlıklı çocuklara kıyasla istatistiksel olarak anlamlı düzeyde daha yüksek bulunmuştur (p=0,049; p=0,041). Toplam CPQ11–14 skoru dental travma varlığında DEHB tanılı çocuklarda sağlıklı çocuklara göre istatistiksel olarak anlamlı düzeyde daha yüksek bulunmuştur (p=0,044). Sonuç: DEHB tanılı çocuklarda ağız sağlığına bağlı yaşam kalitesinin iyileştirilmesi için ağız sağlığı konusunda çocuklara ve ebeveynlere yönelik eğitim verilmeli, düzenli diş hekimi kontrolleri sağlanmalıdır. Anahtar Kelimeler: Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu, Diş Çürüğü, Dental Travma, Maloklüzyon, Ağız Sağlığına Bağlı Yaşam Kalitesi Yaşar BUDAK, Uzmanlık Tezi Ondokuz Mayıs Üniversitesi – Samsun, 2025Objective: The aim of this study is to evaluate the oral health and oral health-related quality of life (OHRQoL) of children aged 5–14 years diagnosed with Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD), and to compare them with healthy children. Material and Method: The study included 55 children diagnosed with ADHD and 55 healthy children aged between 5 and 14 years. The presence of dental caries, caries severity, dental trauma, molar incisor hypomineralization (MIH), and malocclusion was evaluated. Oral health-related quality of life (OHRQoL) was measured using the Early Childhood Oral Health Impact Scale (ECOHIS) and the Child Perceptions Questionnaires (CPQ8–10 and CPQ11–14). Data were statistically analyzed at a significance level of p<0.05. Results: The 'Function' subscale score of the ECOHIS 'Child Impact Section' was significantly higher in the ADHD group compared to the control group (p=0.024). Among children with maxCAST scores of 4–5 and DMFT scores of 1–3, the 'Functional Limitations' subscale scores of the CPQ8–10 were significantly higher in children diagnosed with ADHD than in healthy children (p=0.049; p=0.041). Additionally, the Total CPQ11–14 score was significantly higher in children with ADHD who had a history of dental trauma compared to healthy children (p=0.044). Conclusion: In order to improve the oral health-related quality of life of children with ADHD, oral health education should be provided to both children and their parents, and regular dental check-ups should be ensured. Keywords: Attention Deficit Hyperactivity Disorder, Dental Caries, Dental Trauma, Malocclusion, Oral Health-Related Quality of Life Yaşar BUDAK, Residency Training Thesis Ondokuz Mayıs University– Samsun, 2025