Ekstraselüler Toprak Enzim Aktivitelerinin Tayinlerinde Kullanılan Yöntemlerin Karşılaştırılması

Abstract

Bu tez çalışmasında, Türkiye'nin farklı illerinden alınan toprak örneklerinin genel fiziksel ve kimyasal özellikleri belirlendikten sonra, aynı ekstraksiyon sonucu elde edilen ekstraktlarda spektrofotometrik ve potansiyometrik ölçüm sistemleri ile toprakların üreaz ve alkalen fosfataz aktiviteleri saptanmıştır. Potansiyometrik ölçümler için amonyum seçici ve fosfat seçici mikro elektrotlar bu tez çalışması kapsamında hazırlanmış ve kullanılmıştır. Kullanılan elektrotların potansiyometrik performansları durgun ortamda bilgisayar kontrollü potansiyometrik sistem kullanılarak test edildikten sonra elektrotların durgun ortam oldukça tekrarlanabilir sonuçlar verdiği belirlenmiştir.Çalışmada, fiziksel ve kimyasal özellikleri birbirinden farklılık gösteren toplam 26 toprak örneği kullanılmıştır. Çalışma sonunda elde edilen sonuçlara göre, spektrofotometrik yöntem ile belirlenen üreaz aktivitesinin 11,98 ? 33,14 (ort. 22,68) ?g N g-1 kuru toprak arasında, potansiyometrik yöntem ile belirlenen üreaz aktivitesinin ise 12,17 ? 33,90 (ort. 23,51) ?g N g-1 kuru toprak arasında değiştiği belirlenmiştir. Aynı şekilde, spektrofotometrik yöntem ile belirlenen alkalen fosfataz aktivitesinin 5,81 ? 33,82 (ort. 17,88) ?g p-nitrofenol g-1 kuru toprak arasında, potansiyometrik yöntem ile belirlenen alkalen fosfataz aktivitesinin ise 9,71 ? 30,04 (ort. 17,90) ?g H2PO4- g-1 kuru toprak arasında değiştiği belirlenmiştir.Yapılan istatistiksel analizler sonunda, spektrofotometrik yöntemler ile belirlenen üreaz ve alkalen fosfataz aktivitesinin potansiyometrik yöntemler ile belirlenen üreaz ve alkalen fosfataz aktivitesi arasında önemli ilişkiler (P<0,01) içerisinde bulunduğu saptanmıştır. Aynı zamanda, üreaz aktivitesi ile toprak organik madde ve toplam N kapsamı arasında önemli pozitif, alkalen fosfataz aktivitesi ile alınabilir P kapsamı arasında önemli pozitif ilişkiler belirlenmiştir.In present thesis study, after general physical and chemical properties of soil samples received from the different cities of Turkey have been determined, in the extracts of the soil samples obtained by same extraction methods, urease and alkaline phosphatase activities of soils were determined by spectrophotometric and potentiometric measurement systems. Ammonium selective and phosphate selective microelectrodes were prepared and used for the potentiometric measurements within the scope of this thesis work After potentiometric performances of the electrodes used were tested using a computer controlled potentiometric system under the stagnant environment. It was determined that the electrodes gave highly reproducible results under the stagnant environment conditions.In the study, 26 soil samples having diversity in physical and chemical properties were used. According to the results obtained at the end of the study, The urease activity determined by spectrophotometric method was found between 11,98-33,14 ( mean 22,68) µg nitrogen g-1 dry soil, while the urease activity determined by potentiometric method was found between 12,17 -33,90 (mean 23,51) µg nitrogen g-1 dry soil. As the same manner, the alkaline phosphatase activity determined by spectrophotometric method was found between 5,81-33,82 (mean 17,88) µg p-nitrophenol g-1 dry soil, while the the alkaline phosphatase activity determined by potentiometric method was found between 9,71 - 30,04 (mean 17,90) µg H2PO4- g-1 dry soil .From the measurement statistics analysis, the alkaline phosphatase and urease activities determined by the spectrophotometric method was found in strong relevance with the alkaline phosphatase and urease activities determined by the potentiometric method (P<0,01). Consequently, positive correlations were also found between extractable total nitrogen and soil organic matter, and alkaline phosphatase activity and extractable P content, respectively.