Teknostres Çalışmalarının Yönetim ve İletişim Alanında Bibliyometrik Analizi: Web Of Science Örneği

Abstract

20. yy.ın sonlarına doğru hayatımıza giren bilgisayar ve bilgi iletişim teknolojilerinin iş hayatı üzerinde olumlu etkileri olduğu kadar olumsuz etkileri de vardır. Bu olumsuz etkilerden biri de teknostrestir. Çalışanların gün içinde sayısı gittikçe artan bilgi iletişim araçlarını kullanma zorunluluğu, bu araçlar aracılığıyla artan iş yükü, yenilikleri takip etme baskısı ve bunların yapay zekâ ve otonomi kazanarak çalışanların yerini alma riski gibi baskılar teknostresin boyutları arasında sayılmaktadır. Bu çalışma pandemi sonrası yeniden dikkatleri üzerine çeken teknostres kavramını Web of Science veri tabanında yönetim ve iletişim alanında yayınlanmış makalelerin tarihî seyrini, alana en çok katkıda bulunan yazar ve dergileri tanılayarak ilişkili olduğu kavramları tematik bağlantılarla göstermeyi amaçlamaktadır. Analiz edilen 564 makalenin son on yılda yoğunlaştığı, yıllık büyüme oranının % 12,57 olduğu, çalışmaların % 90’ının ortak yazarlı olduğu ve bunların % 28,55’inin uluslararası ortak yazarlı çalışmalardan oluştuğu görülmüştür. Kelime bulutunda teknostres ile birlikte en sık kullanılan kavramların etki, bilgi, sonuçlar ve karanlık yüz, performans, tatmin ve iletişim olduğu görülmüştür. Semantik ağ analizine göre ilişkili kavramlar teknostres, sosyal ve COVID-19 başlıklarında üç gruba toplanmıştır. Çalışma trend kavramlar, en çok atıf alan çalışmalar ve konuya en sık yer veren dergilere de değinmiştir.