Bazı Odunsu Süs Bitkilerinin Çelikle Çoğaltılmaları Üzerine Oksin, Mikoriza ve Bakteri Uygulamalarının Etkileri

Abstract

Çalışma peyzaj düzenlemelerinde kullanılan önemli bitki türleri arasında yer alan bazı odunsu dış mekan bitkilerinden olan, ayrıca iç mekanda saksılı bitki olarak da kullanılan 5 Rosa spp., Rhododendron obtusum 'Hino Crimson' ve Gardenia jasminoides üzerinde Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü Süs Bitkileri Serasında yürütülmüştür. Rhododendron obtusum 'Hino Crimson', Gardenia jasminoides, Rosa 'Little Rambler', Rosa chinensis 'Minima', Rosa korgazell, Rosa korschloss ve Rosa canina bitkilerinden elde edilen çeliklere sisleme altında köklendirme öncesi mikoriza, İndol Bütrik Asit (IBA) ayrı ayrı ve birlikte uygulanmıştır. Rosa canina çeliklerinde 10 farklı bakteri izolatlarının köklenme üzerine etkileri ayrı ve IBA ile birlikte denenmiştir. Denemede çeliklerde köklenme oranı ve köklenme derecesi (kök yumağının eni ve boyu ile kök sayısı) saptanmıştır. Ayrıca, köklenen 5 Rosa türüne ait çeliklerin saksılara şaşırtılması sonrasında uygulanan mikorizanın tutma oranı üzerine etkisi araştırılmıştır. Çalışma sonucunda; Rhododendron obtusum 'Hino Crimson', Gardenia jasminoides ve Rosa canina çeliklerinde en yüksek köklenme oranı Mikoriza+IBA uygulamasında (sırasıyla % 26.6, % 72.2 ve % 60), Rosa 'Little Rambler' çeliklerinde mikoriza uygulamasında (% 33.3), Rosa korgazell ve Rosa korschloss çeliklerinde IBA uygulamasında (sıra ile % 66.6 ve % 43.3) elde edilmiştir. Rosa chinensis 'Minima' çeliklerinde bütün uygulamalarda köklenme oranı % 50'nin üzerinde saptanmış, IBA ve mikoriza uygulamaları etkili olmamıştır. Bakteri izolatları uygulanan Rosa canina'da en yüksek köklenme oranı Bacillus megaterium (M-3), Bacillus megaterium (TV-60D) ve Pseudomonas flourescens (TV-11D) uygulamalarında % 30 ile tespit edilmiştir. Genel olarak, mikoriza ve bakteri uygulamaları köklenme kalitesini (kök yumağı eni, boyu ve kök sayısı) önemli derecede yükseltmiştir. Rosa türlerinde şaşırtma sonrası saksılarda yapılan mikoriza uygulaması, köklü çeliklerin yaşama oranını artırmıştır.The study was conducted on some woody outdoor and indoor ornamental plants (5 Rosa spp., Rhododendron obtusum 'Hino Crimson' ve Gardenia jasminoides) which are commonly used in landscape architechture as well as in pots, at the greenhouse of ornamental plants belongs to the department of horticulture in Agricultural Faculty of Ondokuz Mayıs University. Rhododendron obtusum 'Hino Crimson', Gardenia jasminoides, Rosa 'Little Rambler', Rosa chinensis 'Minima', Rosa korgazell, Rosa korschloss and Rosa canina cuttings were treated with IBA, mycorrhiza and the combination of IBA and mycorrhiza before rooting under mistpropagation system. Rosa canina cuttings, also were treated with 10 different plant growth promoting bacteria (PGPB) alone and together with IBA. The ratio and quality (the length and diameter of rooting area, and the number of roots) of rooting were determined. In addition, the effect mycorrhiza treatment on the living ratio of transplanted rooted cutting were investigated on 5 Rosa spp. As a result; the highest rooting ratio was obtained from mycorrhiza+IBA treatment for Rhododendron obtusum 'Hino Crimson', Gardenia jasminoides and Rosa canina cuttings (26.6%, 72.2% and 60%); from mycorrhiza treatment for Rosa 'Little Rambler' cuttings (% 33.3); from IBA treatment for Rosa korgazell and Rosa korschloss cuttings (66.6% and 43.3%). IBA and mycorrhiza treatments did not effect the rooting for Rosa chinensis 'Minima' cuttings which showed more than 50% rooting in all treatments. In addition, the highest rooting ratios were obtained from Bacillus megaterium (M-3), Bacillus megaterium (TV-60D) ve Pseudomonas flourescens (TV-11D) bacteria treatments in Rosa canina by 30%. In general, the mycorrhiza and bacteria treatments improved the rooting quality (diameter and length of rooting area and the number of primary roots) other than rooting ratio. Besides, the mycorrhiza treatments in transplanted rooted cuttings increased the living ratio in 5 Rosa species.