Kamu Yönetiminde Açıklık Aracı Olarak Bilgi Edinme Hakkı Kanunu Uygulamaları: Ağrı Valiliği Örneği

Abstract

Gizlilik ve kapalılığa dayalı uygulamalar kamu yönetiminde uzun yıllar etkili olmuştur. Gizlilik ve kapalılığın hâkim olduğu bu yönetim anlayışı eleştirilmeye başlanmış ve özellikle 20. yüzyılın ikinci yarısıyla beraber yönetimde açıklık, yönetimde şeffaflık ve bilgi edinme hakkı gibi konular kamu yönetiminin gündemine girmiştir. Bu gelişmelerden sonra bilgi edinme hakkına ulusal ve uluslararası metinlerde yer verilmeye başlanmıştır. Modern demokrasi anlayışında, kamu yönetiminin yapmış olduğu uygulama ve faaliyetler hakkında tek taraflı iletişim kurması ve kamuoyunu bu şekilde bilgilendirmesi yeterli görülmemekte, toplumu ilgilendiren iş ve eylemlerin kamuya açık olması ve bireylerin kamuya ait bilgi kaynaklarından, özgür bir şekilde, talep ettikleri bilgi ve belgelere ulaşabilme imkânı olması gerekliliği savunulmaktadır. Bireylerin bilgilenme ihtiyacını karşılayan bilgi edinme hakkı, çağdaş demokrasinin belirgin özelliklerinden biridir. Bilgi edinme hakkı, yönetimde açıklığı ve hesap verebilen bir yönetimi esas almakta, diğer dünya ülkelerinde olduğu gibi Türkiye'de de yönetime aktif katılan ve yönetimi denetleyen bireylerden oluşan bir toplum ortaya çıkarmayı hedeflemektedir. Modern dünyada yaşanan bu gelişmelere Türkiye de kayıtsız kalamamıştır. Bu kapsamda ülkemizde 2004 yılında 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu çıkartılmıştır. Bu Kanun ile bireylere bilgi edinme hakkı tanınırken, kamu kurum ve kuruluşları da bilgi verme ödevi ile yükümlü kılınmıştır. Bu çalışmada kamu yönetiminde açıklığın önemli bir aracı olan bilgi edinme hakkı incelenmektedir. Yönetimde açıklık kavramı kapsamlı şekilde ele alınmıştır. 4982 sayılı Kanun ayrıntılı bir şekilde ele alınmakta ve Kanunun uygulama örneği olarak incelediğimiz Ağrı Valiliği özelinde bilgi edinme hakkının kullanımına ilişkin verilere yer verilmektedir. Anahtar Sözcükler: Bilgi edinme hakkı, Yönetimde Açıklık, Kamu Yönetimi, Türkiye'de Bilgi Edinme Hakkı Kanunu

Applications based on confidentiality and confinement have been influential on public administration for many years. This understanding of management, which is dominated by confidentiality and confinement, has begun to be criticized and in particular with the second half of the 20th century, issues such as openness in administration, transparency in administration and the right to obtain information have entered the public administration agenda. After these developments, the right to obtain information has begun to be included in national and international texts. In modern democracy, the one-sided communication about applications and activities that public administration has done and to inform the public in this way are not seen enough, and it is argued that the jobs and actions that are relevant to society are open to the public and that individuals should be able to access the information and documents they request freely from sources of information belonging to the public. The right of individuals to obtain information that meets their need for information is one of the distinctive features of contemporary democracy. Right to information is based on management's accountability and accountability in management, in Turkey as in other countries of the World, aims to create a society composed of individuals who actively participate in management and supervise management. Turkey has not been indifferent to these developments in the modern World. In this context, in our country, the right to information act numbered 4982 was issued in 2004. While this law gives the right to information to individuals, public institutions and organizations are obliged to give information. This study examines the right to information, an important tool in openness in public administration. The concept of openness in management has been handled extensively. 4982 numbered law was discussed in detail and the data about the use of the right to information is given in the case of Ağrı governorship that we examined as an example of application. Key Words: A right to information, openness in management, public management, the right to information act in