Edirnekapı Şehitliğinde Figürlü Bir Selsebil Örneği

Abstract

İslam inanışına göre, cennette berrak su kaynağını ifade etmek için kullanılan selsebil\rkelimesi, suya verilen güzelliğin simgelerindendir. Canlı, berrak tertemiz suların akışı\rinsan ruhunda dinginlik, gözlerde bir ışıltı ve mutluluk, kulaklarda da hoşnutluk duygusu\ryaratır. Çevre güzelliğine de zevkli bir atmosfer kazandırır.\rBu özellikleri dolayısıyla şelaleler ve yapay çağlayanlardan ilham alarak insanlar\rkademeli çanaklardan sular akıtmak suretiyle göze, kulağa ve ruha hoş gelen küçük\rmimari eserler yaptırmışlardır. İlkçağdan itibaren çeşitli toplumların akan suları kontrol\raltına alarak onların akışına biçim verdikleri bilinmektedir. Türk sanatında\rSelçuklulardan Osmanlıların sonuna kadar çeşitli selsebiller yaptırılmıştır. Bunları\rbasamaklı, rampalı ve çanaklı selsebiller olarak tasnif etmek mümkündür. Özellikle\rOsmanlı saraylarında, kasırlarında, camilerin yanlarında halkın itibar ettiği meydanlarda\rdaha çok çanaklı selsebillerin tercih edildiği bilinmektedir. Malzeme itibariyle selsebiller\rgenellikle mermerden, taştan yapılmışlardır. Az olmakla birlikte madenden yapılmış\rolanlarına da rastlanır.\rSelçuklu döneminden günümüze, çok az sayıda selsebil ulaşmış olmakla birlikte, Osmanlı\rdöneminden kalma selsebillerin çokluğu dikkat çeker. İmparatorluğun yayıldığı tüm\ralanlarda klasik ve batılılaşma dönemindeki değişen üslup özelliklerinin yansımasını, bu\rküçük el sanatı ürünü olan selsebillerde de takip etmek mümkündür.\rBu makalede, barok-rokoko üslup özelliklerini çağrıştıran ve günümüzde bir biblo gibi\restetik ve güzelliğin unsuru olan tamamen mermerden yapılmış bir selsebili tanıtmaya\rçalışacağız.