Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğrencilerinin Aile Bireylerinde ve Sosyal Çevresinde Sigara İçme Durumu; Sigara Kullanımının Zararları Hakkındaki Bilgi, Tutum ve Davranışları

Abstract

AMAÇ: Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi öğrencilerinin aile bireylerinde ve sosyal çevresinde sigara kullanma durumlarının ve sigara kullanımın zararları hakkındaki bilgi düzeylerinin değerlendirilmesidir. MATERYAL VE METOT: Araştırmanın evrenini 2019-2020 yılında Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesinde eğitim gören öğrencilerinin aile bireylerinden ve sosyal çevresinden 18-65 yaş arasında bulunan kişiler oluşturmuştur. Çalışma anketimiz sosyodemografik verilerle ilgili soruların yanı sıra sigaranın zararları hakkındaki bilgi düzeyinin ölçüleceği 3 seçenekli 12 soru ve sigara içilmesine karşı olan görüşlerinin değerlendirileceği 5'li likert sistemine göre tasarlanmış 5 soru bulunmaktadır. Çalışmaya katılan ve halen sigara kullanan bireylerin sigara bağımlılık düzeyleri 6 sorudan oluşan fagerström nikotin bağımlılık ölçeği ile değerlendirilecektir. OMÜ Klinik Araştırmalar Etik Kurulundan onay alınmıştır. Verilerin analizi ve değerlendirilmesi SPSS 20.0 ile yapılmıştır. İstatistiksel anlamlılık düzeyi p<0,05 olarak kabul edilmiştir. BULGULAR: Çalışmaya OMÜ Tıp Fakültesinde eğitim gören öğrencilerin aile bireylerinden ve sosyal çevresinden 18-65 yaş arasında 305 kişi dahil edildi. Çalışmaya katılan 305 kişinin 171'i (%56,1) erkek, 134'ü (43,9) kadındı. Katılımcıların yaş ortalaması 28,44 ± 11,52 idi. Katılımcılardan 185 kişi (%60,7) halen sigara kullanıyor olup; 96 kişi (%31,5) sigara kullanmamakta ve 24 kişi (%7,9) sigarayı bırakmıştı. Araştırmaya katılan kişilerin cinsiyete göre sigara kullanma durumu değerlendirildiğinde; erkeklerin %71,9'u sigara içtiğini, kadınların ise %46,3'ü sigara içtiğini belirtmiştir. Çalışmaya katılanlar cinsiyete göre sigara içme açısından kıyaslandığında aralarında istatistiksel olarak anlamlı fark vardı (p<0,001). Çalışmaya katılan sigara içen ya da daha önce içmiş şu an bırakmış olan katılımcıların sigara kullanma miktarı (paket/yıl) ortalaması 11,46±13,44 idi. Fagerström testi total puan ortalaması 4,37±2,82 olarak saptandı. Cinsiyetler arasında FNBT sonuçlarına göre birbirleriyle kıyaslandığında aralarında istatistiksel olarak anlamlı fark vardı (p<0,001). Sigara kullanım miktarı (paket/yıl) ile fagerström skoru arasında pozitif yönde, orta düzeyde (r=0,459) ve anlamlı bir ilişki vardı (p<0,001). Erkekler kadınlara göre sigaranın daha iyi, faydalı, keyifli, hoş ve çekici olduğunu düşünmekteydi (p<0,001) SONUÇ: Katılımcıların sigara içme oranları yetişkin toplumdaki sigara içme oranlarına göre yüksekti. Erkekler kadınlara göre daha yüksek oranda sigara içmekteydi, daha yüksek oranda bağımlıydı. Tıp eğitimi alan öğrencilerin sigaranın zararları konusunda artmış farkındalığa sahip olduğu bilinmektedir fakat çevresinde bulunan bireylere yeterince aktarmadığı görülmüştür. Tıp fakültesi öğrencilerinin sosyal çevrelerine sigaranın zararlarıyla ilgili daha fazla bilgilendirme yapmalıdır. Bu konuda daha kapsamlı çalışmaların yapılması faydalı olacaktır.

AIM: To evaluate the level of knowledge of the students of Samsun Ondokuz Mayıs University Faculty of Medicine about smoking situations and the harms of smoking in their family members and social environment. MATERİAL AND METHOD: The universe of the study consisted of people between the ages of 18-65 from the family members and social environments of the students studying at Ondokuz Mayıs University Medical Faculty in 2019-2020. Our study questionnaire includes 12 questions with 3 options to measure the level of knowledge about the harms of smoking, as well as questions about sociodemographic datas, and 5 questions designed according to a 5-point Likert system to evaluate their opinions against smoking. The smoking addiction levels of the individuals who participated in the study and who are still smoking will be evaluated with the fagerström nicotine addiction scale consisting of 6 questions. Approval was obtained from the OMU Clinical Research Ethics Committee. The analysis and evaluation of the datas was done with SPSS 20.0. Statistical significance level was accepted as p <0.05. RESULTS: 305 individuals between the ages of 18-65 from the family members and social environment of the students studying at OMU Faculty of Medicine were included in the study. Of the 305 people participating in the study, 171 (56.1%) were men and 134 (43.9%) were women. The average age of the participants was 28.44 ± 11.52. 185 participants (60.7%) are still smoking; 96 people (31.5%) did not smoke and 24 people (7.9%) quit smoking. When the smoking status of the people participating in the study is evaluated according to gender; 71.9% of men stated that they smoked, and 46.3% of women stated that they smoke. When the participants in the study were compared in terms of smoking by gender, there was a statistically significant difference between them (p <0.001). The average smoking amount (pack / year) of the participants who were smokers or who have smoked before, was 11.46 ± 13.44. The Fagerström test mean total score was found to be 4.37 ± 2.82. There was a statistically significant difference between the genders compared to each other according to the FNBT results (p <0.001). There was a positive, moderate (r = 0.459) and significant relationship (p <0.001) between the amount of cigarette use (pack / year) and the Fagerström score. Men thought that smoking was better, beneficial, enjoyable, pleasant and attractive than women (p <0.001) CONCLUSİON: The smoking rates of the participants were higher than the smoking rates in the adult population. Males were more likely to smoke than females, and more addicted. It is known that students of medical education have increased awareness of the harms of smoking, but it has been observed that they do not adequately convey them to the individuals around them. Medical faculty students should provide more information to their social circles about the harms of smoking. It will be useful to carry out more comprehensive studies on this subject.