Yarı Kurak Ekolojik Koşullar Altında Tarımsal Arazi Kullanım Planlamasının Hazırlanması: Ankara-Kalecik Örneği

Abstract

Giderek artan dünya nüfusu, başta topraklar olmak üzere yenilenemez olan doğal kaynakların daha verimli kullanılma zorunluluğunu beraberinde getirmiştir. Arazi kullanım kararları başlangıçta arazi sahiplerinin kısa vadeli gereksinimleri doğrultusunda alınırken, günümüzde arazi kullanımın kararlarının doğal kaynaklara kalıcı zararlar vermeyecek şekilde alınabilmesi için arazi kullanım planlarının yapılması ve uygulamaya konulmasını gerektirmektedir. Her türlü arazi kullanım planlamasında birincil amaç, tarım topraklarının gelecek nesiller için korunarak sürdürülebilir kullanımı sağlamaktır. Bu nedenle, özellikle tarımsal arazi kullanım planlamaları toprakların özellik, dağılım ve potansiyellerinin belirlendiği temel toprak etüd ve haritalama çalışmalarına dayanarak yapılmaktadır. Planlama kararlarının sağlıklı olarak alınabilmesi amacıyla, yeterli doğrulukta ve ayrıntılı bilgileri içeren toprak etüd ve haritalama çalışmalarına ihtiyaç bulunmaktadır. Detaylı toprak haritaları esas alınarak yapılan arazi değerlendirme çalışmaları sonucu arazilerin son kullanıcılara alternatif kullanımlara uygunluğunun belirlenmesi esasına dayanır. Daha sonra planlama amaçlarıyla örtüşen arazi kullanımları seçilmiştir. Bu araştırma dijital alt yapılı güncellenebilir Türkiye topraklarının toprak etüt ve haritaların oluşturulmasına alt yapı oluşturması amacıyla Ankara ili Kalecik ilçesinde yürütülmüştür. Uydu görüntüleri, sayısal yükseklik modelleri, topoğrafik haritalar ve jeoloji haritaları kullanılarak toprak profil noktaları belirlenmiştir. Açılan profiller tanımlanarak taslak toprak haritası oluşturulmuş, daha sonra arazi gözlemleri ve örneklemeler ile seri sınırları kesinleştirilmiştir. İkinci aşamada arazi kullanım türleri, bu türlerin toprak istekleri belirlenerek toprak serileri özellikleri ile eşleştirme yapılmış ve toprak özelliklerine göre tarımsal arazi kullanım planlaması oluşturulmuştur.