Cinsiyet Gelişim Bozukluğu Nedeniyle Multidisipliner Değerlendirmeye Alınan Olguların Tanı ve İzleminde Klinik Bulgularının Retrospektif Olarak İncelenmesi

Abstract

Amaç: Cinsiyet gelişim bozukluğu (CGB) cinsiyet kromozom yapısı, gonadlar veya anatomik yapının birbiriyle uyumsuz olduğu konjenital durumlar olarak tanımlanmaktadır. Bu çalışmada kliniğimizde CGB tanısı ile izlenen olguların klinik ve laboratuvar bulgularını retrospektif olarak incelemek, etiolojik dağılımı belirlemek amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, Çocuk Endokrinoloji Bilim Dalı'nda 2009-2023 yılları arasında CGB tanısı nedeniyle multidisipliner değerlendirilmeye alınan hastaların medikal bilgileri geriye dönük olarak incelendi. Olgular, Chicago sınıflamasına göre; cinsiyet kromozom bozukluğuna bağlı CGB, 46,XX CGB ve 46,XY CGB olmak üzere üç ayrı grupta incelendi. Bulgular: CGB tanısı ile izlenen toplam 131 olgu çalışmaya alındı. Karyotip sonuçlarına göre 24 olgu (%18,3) 46,XX CGB, 100 olgu (%76,3) 46,XY CGB ve 7 olgu (%5,3) ise cinsiyet kromozom bozukluğuna bağlı CGB olarak belirlendi. Olguların başvuru yaşı 2 gün ile 17,5 yaş arasında (ortanca yaş 4,6 ay) idi. Cinsiyet kromozom bozukluğuna bağlı CGB grubunda dört olgu Klinefelter sendromu, üç olgu ise karma gonadal disgenezi tanısı aldı. 46,XX CGB grubunda etiyolojide %4,1 gonadal gelişim bozukluğu, %75 androjen fazlalığı %16,7 diğer nedenler saptandı. 46,XY CGB grubunda ise, %21 gonadal gelişim bozukluğu, %29 androjen etkisinde bozukluk, %30 androjen sentez bozukluğu, %21 diğer nedenler kaynaklı CGB olguları bulunmaktaydı. Sonuç: Bu çalışmadaki CGB olgu serisinde sıklığa göre tanı dağılımı sırasıyla, 46,XY CGB, 46,XX CGB ve cinsiyet kromozom bozukluğuna bağlı CGB olarak bulundu. 46,XX CGB olguları arasında en sık etiyolojik tanı 21-hidroksilaz eksikliği idi. 46,XY CGB olgularında ise en sık rastlanan tanı androjen duyarsızlık sendromu idi. 46,XY CGB olguları, gelişmiş genetik tarama testlerine rağmen kesin tanı konulmasında en zorlanılan grup idi. Anahtar Kelimeler: Cinsiyet gelişim bozukluğu, kuşkulu genital yapı, 46,XY CGB, 46,XX CGB, cinsiyet kromozom bozukluğuna bağlı CGBObjective: Disorders of sex development (DSD) are defined as congenital conditions in which sex chromosome structure, gonads, or anatomical structure are incompatible with each other. In this study, we aimed to retrospectively examine the clinical and laboratory findings of the patients who were followed up with a diagnosis of DSD in our clinic to determine the etiologic distribution. Materials and Methods: We conducted a retrospective review of patient records from the Department of Pediatrics, Division of Pediatric Endocrinology, Ondokuz Mayıs University, Faculty of Medicine, covering the period between 2009 and 2023. According to the Chicago classification, patients were categorized into three groups: sex chromosome DSD, abnormalities, 46,XX DSD and 46,XY DSD. Results: Among the karyotype results of 131 patients with DSD, 24 cases (18.3%) were classified as 46,XX DSD, 100 cases (76.3%) as 46,XY DSD, and 7 cases (5.3%) as DSD due to sex chromosome disorders. The age at presentation ranged from 2 days to 17.5 years, with a median age of 4.6 months. Within the sex chromosome DSD group, four cases were diagnosed with Klinefelter syndrome, and three cases with mixed gonadal dysgenesis. In the 46,XX DSD group, 4.1% had gonadal dysgenesis, 75% had androgen excess, and 16.7% had other causes. Among the 46,XY DSD group, 21% of cases were attributed to gonadal developmental disorders, 29% to androgen action disorders, 30% to androgen synthesis disorders, and 21% to other causes. Conclusion: In this study, the highest number of cases were as follows: 46,XY DSD, 46,XX DSD, and sex chromosome DSD. The most common etiologic diagnosis among 46,XX DSD cases was 21-hydroxylase deficiency. In 46,XY DSD cases, the most common etiologic diagnosis was androgen insensitivity syndrome. 46,XY DSD cases were the group most difficult to diagnose definitively, despite advanced genetic screening tests. Keywords: Disorder of sex development, ambiguous genitalia, 46,XY DSD, 46,XX DSD, sex chromosome DSD