Bir Üniversite Hastanesine Başvuran Ebeveynlerde Sağlık Okuryazarlığı Düzeyi İle Antibiyotik Algıları İlişkisinin Değerlendirilmesi

Abstract

Amaç: Toplumdaki antibiyotik direnci yaygınlığının, bireylerin antibiyotik kullanımına ilişkin bilgi, tutum ve davranışlarıyla güçlü bir şekilde bağlantılı olduğu bilinmektedir. Bu çalışmada, ebeveynlerde antibiyotik algısının saptanması ve sağlık okuryazarlığı düzeyi ile ilişkisinin saptanması amaçlandı. Gereç ve Yöntem: Kesitsel tipteki araştırmanın evreni, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi genel pediatri polikliniğine başvuran ebeveynlerdir. Araştırma, 22.01.2024 ile 31.03.2024 tarihleri arasında başvuran 372 katılımcı ile gerçekleştirildi. Katılımcıların sosyodemografik özellikleri sorgulanarak Türkiye Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği-32 (TSOY-32) ve Anne ve Babaların Antibiyotik Algıları ölçeği (ABANA) uygulandı. Verilerin değerlendirilmesinde Ki-kare testi, Mann Whitney U testi, Kruskal Wallis testi kullanıldı. Bulgular: Katılımcıların yaş ortalaması 37,7±7,5 yıl olup, 153'ü (%41,1) erkek ve 219'u (%58,9) kadındı. ABANA ölçeği ortanca puanı 109,0 (77,0-147,0) olarak saptandı. Katılımcıların %45,4'ünde sağlık okuryazarlığı düzeyinin yetersiz olduğu saptanırken, %37,9'unda sorunlu/sınırlı, %15,1'inde yeterli ve %1,6'ında mükemmel olduğu görüldü. Sağlık okuryazarlığı düzeyi yetersiz katılımcılarda ABANA puanının diğer katılımcılara göre anlamlı olarak düşük olduğu saptandı (p<0,001). Bununla birlikte, kadınlarda (p=0,027), 30-39 yaş grubunda (p=0,006), yüksekokul ve üzerinde eğitimi bulunanlarda (p<0,001), geliri giderinden fazla olanlarda (p<0,001) ve sağlık hizmetine erişiminin kolay olduğunu belirten kişilerde (p<0,001) ABANA puanının daha yüksek olduğu saptandı. Sonuç: Sağlık okuryazarlığı düzeyinin artması, ebeveynlerde daha iyi antibiyotik algısı ile ilişkilidir.Objective: The prevalence of antibiotic resistance in a society is strongly associated to the knowledge, attitudes and behaviors regarding antibiotic use of individuals. This study aimed to determine the relationship between parents' perception of antibiotics and their health literacy level. Materials and Methods: The study population of this cross-sectional study is the parents who applied to the general pediatrics outpatient clinic of Ondokuz Mayıs University Health Practice and Research Hospital. The study was conducted with 372 participants who applied between 22.01.2024 and 31.03.2024. The sociodemographic characteristics of the participants were examined and the Turkey Health Literacy Scale-32 (TSOY-32) and the Antibiotic Perception Scale of Parents (the PAPA scale) were applied. Chi-square test, Mann Whitney U test, Kruskal Wallis test were used to analyze the study data. Results: The mean age of the participants was 37.7±7.5 years, 153 (41.1%) were male and 219 (58.9%) were female. The median ABANA score was 109.0 (77.0-147.0). While 45.4% of the participants had inadequate health literacy, 37.9% had problematic/limited, 15.1% had sufficient, and 1.6% had excellent level. ABANA scores were found to be significantly lower in participants with inadequate health literacy (p<0.001). However, ABANA scores were found to be higher in women (p=0.027), the 30-39 age group (p=0.006), those with a college education or higher (p<0.001), those whose income exceeds their expenses (p<0.001), and those who stated that access to health services was easy for them (p<0.001). Conclusion: Increased health literacy level is associated with better antibiotic perception in parents.