Günümüzde Mevlana Algısı

Abstract

Tezimiz giriş, iki bölüm ve sonuçtan oluşmaktadır. Giriş kısmında tezin amacı, tarihi sınırları ve yöntemi açıklanmıştır. Tezimiz, günümüzde Mevlânâ'nın hangi zeminde ve nasıl anlaşıldığını ortaya koymayı amaçlamaktadır. Bu çerçevede tez, algının daha ziyade değiştiğini düşündüğümüz 2000 yılından itibaren kaleme alınmış on eser ile sınırlandırılmıştır. Çalışmamıza konu edindiğimiz eserler incelenirken, Mevlânâ ve Mevlevîliğe dair temel kaynaklar esas alınmıştır. Tayin ettiğimiz eserlerde kullanılan tasavvufî literatüre ait kavramlar, tasavvuf klasikleri baz alınarak karşılaştırmalı bir şekilde sunulmuş, yeri geldikçe tarihi vakıa ile çelişki arz eden yerlere değinilmiştir. Birinci bölümde Mevlânâ ve Mevlevîliğe dair genel bir bakış açısı sunulmuştur. Böylece Mevlânâ'nın anlaşılması noktasında son derece önemli olan yaşadığı dönem, düşüncelerinin günümüze kadar naklini sağlayan Mevlevîlik tarikatının mahiyeti ve algının dönüşümüne neden olan etkenler genel olarak ifade edilmiştir. Tezin uygulamalı kısmını ihtiva eden ikinci bölümde ise Mevlânâ'ya ilişkin yazılmış popüler eserler, tasavvuf disiplini ve Mevlânâ öğretilerine göre değerlendirilmiştir. Tezimizde, Mevlânâ'nın tasavvuf geleneğinden farklı bir zeminde konumlandırıldığı, evrensel bir fenomen ve hümanist bir karakter olarak algılandığı sonucuna varılmıştır.Our thesis consists of introduction, two parts and conclusion. In the introduction, it is described aim of the thesis, historical boundaries and method. Our thesis aims to explain the Mevlana perception and the affecting factors the formation of this perception at present. In this context, thesis has been restricted with the works which have been written since the 2000's. Because after this date, we can say that a change has begun on perception of Mevlana. In the study the popular works about Mevlana have been analyzed first of all, on the other hand the Mevlana and Mawlawiyya's basic works were taken as a basis to comparison. The concepts of sufism which used in the works have presented comparatively on the basis of sufism classics and information that has inconsistent with historical facts have also expressed when necessary. In the first chapter, a general view about Mevlana and Mawlawi Order has been presented. Thus, the period that he lived in which an extremely important place at the point of understanding of Mevlana, the content of the Mawlawiyya, which conveys his ideas to the present, and the factors that caused the conversion of Mevlana perception have been expressed. In the second part of the thesis, popular works written about Mevlana have been evaluated according to sufism discipline and teachings of Mevlana. In our thesis has been concluded that Mevlana is understood differently from sufism tradition and is perceived as an universal phenomenon and a humanist character.