Potasyum Hidroksitle Muamele Edilen Leonarditin Mısır Bitkisinin Gelişim ve Besin Element İçeriğine Etkisi

Abstract

Leonardit (L) bitki gelişimini teşvik eden organik bir toprak düzenleyicisidir. Leonarditin toprakta etkili olabilmesi için içerdiği etken maddelerin (hümik ve fulvik asit) %5 KH ile alkali ortamda bir dizi işlemlerden sonra çözünerek aktif hale getirilmesi gerekmektedir. Bu çalışmada KH'in farklı dozlarıyla direkt muamele (aktive) edilen L'in mısır bitkisinin (Zea mays L. cv. karadeniz yıldızı) sap+yaprak yaş ağırlık (YA) ve kuru ağırlık (KA), % kuru madde (KM), yaprak klorofil SPAD değeri, gövde çapı ve bitki boyu gelişim faktörleri ile besin element içeriğine (N, P, K, Ca, Mg, Na, Fe, Mn, Zn, Cu ve B) olan etkileri incelenmiştir. Deneme 2021 yılı sera şartlarında tesadüf parsellerinde faktöriyel deneme desenine (4x5) göre 3 tekerrürlü yürütülmüştür. Bu amaçla 4 farklı L dozu (L0.5, L1.0, L1.5 ve L2.0) 5 farklı KH dozu (KH0.0, KH1.25, KH2.5, KH3.75 ve KH5.0) ile aktive edilerek mısır tohum ekimi öncesi saksı toprağına uygulanmıştır. Çalışmadan elde edilen varyans analiz sonuçlarına göre, L'nin mısır bitkisinin YA, KA, yaprak klorofil SPAD değeri, gövde çap, bitki boyu, N, P, Ca, Mg, Na, Zn, Mn, Cu, B içeriği ile kaldırılan NPK miktarı üzerine önemli (p<0.05) olduğu bulunmuştur. KH'in YA, gövde çapı, bitki boyu, K ve Ca üzerine önemli (p<0.05) ve KH x L interaksiyonunun ise KA, KM, gövde çapı, bitki boyu, Ca, Na, Zn, Cu ve B üzerine önemli (p<0.05) olduğu bulunmuştur. Elde edilen sonuçlara göre KH'siz L'nin (KH0.0xL) artan dozlarının mısır bitkisinin gelişim unsurları üzerine KH ile aktifleştirilen L'e göre daha etkili olduğu ve KH ile aktivasyonun L dozlarını azalttığı tespit edilmiştir. Leonarditin %0.5-2 arası dozlarının tüm bitki gelişim unsurlarını artırdığı, mısır bitkisinin N, P, K, Zn, Cu ve B içeriği üzerine etkili olduğu tespit edilirken, istatistiki bakımdan L1.0 ile L1.5 dozları önemli bulunmuştur. Elde edilen ilişkilerden L'in YA, KA, bitki boyu, P, K ile çok önemli (%1) pozitif, Ca, Mg (%1) ve Mn (%5) ile önemli negatif ilişkili olduğu; KH'nin gövde çapı (%5) ve K içeriği (%1) ile pozitif ilişkili olduğu bulunmuştur. Gelişim unsurlarıyla bitki besin element içeriği arasında farklı ilişkiler belirlenmiştir. Çalışma sonunda mısır bitkisinin YA, gövde çapı ve bitki boyu gelişim unsurları ile K, Zn ve B içeriği üzerine %1.25 - 2.5 arası KH dozları önerilirken, mısır bitkisinin gelişimi için %0.5-2 arası L dozları; N, P, K, Zn, Cu ve B içeriği için ise %1-1.5 arası L dozları önerilmiştir.Leonardite (L) is an organic soil conditioner that promotes plant growth. In order for L to be effective in the soil, the active ingredients it contains (humic and fulvic acid) must be dissolved and activated with 5% KH after a series of processes in an alkaline environment. In this study, L was directly treated (activated) with different doses of KH, stem+leaf fresh weight (FW) and dry weight (DW), % dry matter (DM), % dry matter (DM), The effects of leaf chlorophyll SPAD value, stem diameter and plant height development factors and nutrient element content (N, P, K, Ca, Mg, Na, Fe, Mn, Zn, Cu and B) were examined. The experiment was carried out in 2021 greenhouse conditions in random plots according to the factorial trial design (4x5) with 3 replications. For this purpose, 4 different L doses (L0.5, L1.0, L1.5 and L2.0) were activated with 5 different KH doses (KH0.0, KH1.25, KH2.5, KH3.75 ve KH5.0) and applied to the potting soil before corn seed planting. According to the variance analysis results obtained from the study, L was found to be significant (p<0.05) on the FW, DW, leaf chlorophyll SPAD value, stem diameter, plant height, N, P, Ca, Mg, Na, Zn, Mn, Cu and B content and on the removed NPK amount from the soil of the corn plant. According to the results, it was determined that increasing doses of KH-free L (KH0.0xL) were more effective on the developmental elements of the corn plant than L activated with KH, and activation with KH decreased the L doses. While it was determined that doses of 0.5-2% of L increased all plant development elements and had an effect on the N, P, K, Zn, Cu and B content of the corn plant, L1.0 and L1.5 doses were found to be statistically significant. From the relationships obtained, L has a very significant (1%) positive relationship with FA, CA, plant height, P, K, and a significant negative relationship with Ca, Mg (1%) and Mn (5%); KH was found to be positively related to stem diameter (5%) and K content (1%). Different relationships have been determined between developmental elements and plant nutritional element content. As a result of the study, KH doses of 1.25 - 2.5% were recommended for the development factors of corn plant such as stem diameter and plant height, as well as K, Zn and B content, while L doses of 0.5-2% were recommended for the development of corn plant; for N, P, K, Zn, Cu and B content, L doses of 1-1.5% are recommended.