Yabancı Uyruklu İlkokul Öğrencilerine Dil Öğreten Öğretmenlerin (Türkçe Öğreticilerin) Tükenmişlik Düzeyleri ve Nedenlerinin İncelenmesi

Abstract

Bu araştırmada Suriyeli Çocukların Türk Eğitim Sistemine Entegrasyonu Projesi (PIKTES)’te görev yapmakta olan öğretmenlerin (Türkçe öğreticilerin) tükenmişlik düzeylerini incelemek amaçlanmıştır. Araştırma karma yöntem ile gerçekleştirilmiştir. Nicel veriler kişisel bilgi formu ve Maslack Tükenmişlik Ölçeği (MBI), nitel veriler ise yarı yapılandırılmış görüşmeler ile toplanmıştır. Nicel verilerin analizinde non parametrik testler, nitel verilerin analizinde ise tematik analiz kullanılmıştır. Araştırma örneklemini farklı şehirlerde ve branşlardan olasılıklı örnekleme yöntemlerinden basit tesadüfi örnekleme yöntemi ile belirlenen 301 Türkçe öğretici oluşturmaktadır. Araştırma bulgularına göre nicel veri analizleri sonucunda Türkçe Öğreticilerin duygusal tükenme alt boyutunda orta düzeyde, duyarsızlaşma alt boyutunda yüksek düzeyde ve kişisel başarı alt boyutunda düşük düzeyde tükenmiş oldukları tespit edilmiştir. Türkçe öğreticilerin tükenmişlik düzeylerinin yaş, branş, iş yükleri hakkındaki görüşlerine göre ölçeğin alt boyutlarında anlamlı düzeyde farklılaştığı, öğrenci sayısına göre ise anlamlı şekilde farklılaşmadığı bulgularına ulaşılmıştır. Nitel analizler sonucunda Türkçe öğreticilerin PIKTES kapsamında iş kanununa bağlı görev yapıyor olmasının duygusal olarak kendilerini olumsuz şekilde etkilediği ve meslektaş ve amirlerinden olumsuz tepkiler aldıkları durumlar olduğunu belirtmişlerdir. Yabancı uyruklu öğrenciler ile çalışıyor olmanın fiziksel ve duygusal olumsuz şekilde kendilerini etkilediği ve PIKTES’in çalışma şartları kaynaklı motivasyonlarını olumsuz etkilediği sonuçlarına ulaşılmıştır.