Orta Karadeniz Bölgesi'nde Yayılış Gösteren Heracleum Platytaenium Boiss. (Umbelliferae) Üzerinde Ekolojik Bir Araştırma

Abstract

ORTA KARADENİZ BÖLGESİ'NDE YAYILIŞ GÖSTEREN HERACLEUM PLATYTAENİUM BOİSS. (UMBELLİFERAE) ÜZERİNDE OTEKOLO JİK BİR ARAŞTIRMA ÖZET Bu çalışma Orta Karadeniz'de bulunan Heracleum platytaenium Boiss. (Umbelliferae) üzerine yapılmış otekolojik bir araştırmadır. Araştırma Samsun'un Ondokuz Mayıs ilçesi ve Kocadağ mevkilerindeki farklı yükseklik gradientlerine sahip dört lokalitede yürütülmüştür. H. platytaenium Boiss monokarpik senesensin görüldüğü endemik bir türdür. Bitkinin seçilme nedeni farklı yükseklik gradientlerine sahip yerlerde bulunmasıdır. Bitki, Nisan gelişimine başlamakta ve Temmuz ayında tamamen senesense uğramaktadır. Farklı yükseklik gradientlerine sahip lokalitelerden toplanan bitki örneklerinde Kök/Sürgün oranları, yaprak N ve P % içerikleri tesbit edilmiştir. Ayrıca bitkinin ekolojik davranış yönünden Ellenberg skalasına göre değerlendirilmesi yapılmıştır. Sonuçta Kök/Sürgün oranlarının, yaprak N ve P % içeriklerinin gelişme mevsimi içinde tüm lokalitelerde değişime uğradığı tesbit edilmiştir. Bitki Ellenberg skalasına göre ekolojik davranış yönünden L3, T5, K3, F7, R7, N7, SO özelliklerinde olan ve CR stratejisi gösteren bir bitkidir. Bu çalışma monokarpik bitkilerde yükseklik gradientine bağlı makroelement değişimi üzerine daha sonra yapılacak çalışmalara temel olması açısından önemlidir ve Türkiye'de ilk kez yapılmıştır.. Anahtar Kelimeler: Heracleum platytaenium Boiss., Yükseklik Gradienti, N, P, Kök/Sürgün oranı.II AN AUTOECOLOGICAL INVESTIGATION ON HERACLEUM PLATYTAENIUM BOİSS. (UMBELLİFERAE) IN CENTRAL BLACK SEA REGION ABSTRACT This study is an autoecological investigation which is done on Heracleum platytaenium Boiss. (Umbelliferae) in Central Black Sea region. The investigation has been carried out on four localities in Ondokuz Mayıs town and Kocadağ which have different elevational gradients. H. platytaenium Boiss. is an endemic species and monocarpic senescence is seen during the growth period. This plant has chosen because of occuring in different elevational gradients. Vegetative growth period is started in April and the top senescence has seen in July. In plant specimens which were collected from localities that have different elevational gradients, root/shoot ratios, foliar N and P (%) concentrations of each species were determined. In addition to this plant was examined in terms of ecological behaviour according to Ellenberg's Scale. Finally, it has been determined that root/shoot ratios, foliar N and P (%) concentrations in growing season were changed. According to Ellenberg's indicator values the plant was L3, T5, K3, F7, R7, N7 and SO in terms of ecological behaviour and it follows CR strategy. This study will be a great contribution to the following studies and such a study related to the macroelement changes along elevational gradients were done firstly. Key Words: Heracleum platytaenium Boiss., elevational gradient, N, P, Root/Shoot Ratio.