Karadeniz Orijinli Hamsi (Engraulis Encrasicolus) ve Çaça (Sprattus Sprattus) Balıklarından Elde Edilen Balık Unlarının Besin Madde Bileşimi

Abstract

Balık unu, balık rasyonlarında kullanılan en önemli hammaddelerden birisidir. Yapılan bu çalışmanın amacı Karadeniz'de avlanan hamsi (Engraulis encrasicolus) ve çaça (Sprattus sprattus) balıklarının işlenmesi ile üretilen balık unlarının besin madde kompozisyonunun değerlendirilmesidir. Çalışmada, 2016-2019 yılları arasında üretilen Karadeniz orijinli 44 adet hamsi balığı, 29 adet çaça balığı unu olmak üzere toplam 73 adet balık unu numunesinin yakın kızıl ötesi spektroskopi (NIRS) yöntemi ile belirlenmiş besin madde bileşimine ilişkin analiz sonuçları kullanıldı. Hamsi balığı unu yıllara göre besin madde bileşimi yönünden önemli (P>0,05) bir farklılık göstermezken, çaça balığı ununun nem, ham protein, Ca ve toplam karbonhidrat içerikleri arasındaki farklılıklar önemli (P<0,05) bulundu. Üretilen hamsi balığı ununun çaça balığından elde edilen undan yaklaşık %5,24 daha fazla (P<0,001) ham protein değerine sahip olduğu (hamsi balığı unu: %69,92±0,30, çaça balığı unu: %64,68±0,28) belirlendi. Çaça balığı ununun nem (%6,96±0,36) ve ham yağ (%12,86±0,35) miktarının hamsi balığı ununun nem (%5,79±0,19) ve ham yağ (%11,53±0,30) düzeylerinden daha yüksek (P<0,01) olduğu belirlendi. Ham kül oranı (P<0,05) ve Ca düzeyi (P<0,01) çaça balığı ununda hamsi balığı ununa göre daha yüksek bulunurken, her iki balık ununun P içerikleri yönünden herhangi bir farklılık saptanmadı. Sonuç olarak, hamsi balığı ununa göre çaça balığı ununun yıllara göre besin madde bileşimi yönünden belirgin değişimler göstermesinin nedeni, balık türleri arasındaki anatomik farklılıklar ve popülasyon dinamikleri ile ilişkili olabilir.Fish meal is one of the most important raw materials used in fish rations. The aim of this study is to evaluate the nutrient composition of the fish meal produced by processing the anchovy (Engraulis encrasicolus) and sprat (Sprattus sprattus) fish caught in the Black Sea. In the study, the analysis results of the nutrient composition determined by the near-infrared spectroscopy (NIRS) method of a total of 73 fish meal samples, 44 anchovy fish and 29 sprat fish meal, produced between 2016-2019, were used. While anchovy fish meal did not show a significant difference (P>0.05) in nutrient composition by years, the differences in moisture, crude protein, Ca and total carbohydrate contents of sprat fish meal were significant (P<0.05). The crude protein content of anchovy fish meal has 5.24% higher (P<0.001) than that of sprat fish meal (anchovy fish meal: 69.92±0.30%, sprat fish meal: 64.68±0.28%). Moisture (6.96±0.36%) and ether extract (12.86±0.35%) contents of sprat fish meal were higher (P<0.01) than the moisture (5.79±0.19%) and ether extract (11.53±0.30%) of anchovy fish meal. Ash (P<0.05) and Ca contents (P<0.01) of sprat fish meal were higher than those of anchovy fish meal, but there was no difference in P content. In conclusion, the reason why sprat fish meal shows changes in the nutrient composition by years may be related to anatomical differences between fish species and population dynamics.