Çaresizlik Mi, Meslek Mi? Neoliberal Çağ’da Dilencilik: Samsun Kenti Örneği

Abstract

Bu çalışmada, dilencilik olgusu neoliberal ekonomi-politiğin getirisi olan “yeni yoksulluk”, “göç”, “kentleşme” ve “çalışmanın reddi” gibi kavramlarla kesişimsel olarak düşünülmüş ve dilenciliğin eskisinden farklı olarak aldığı yeni görünümler ile kültürel edime dönüşme süreci sosyolojik bir perspektifle anlaşılmaya çalışılmıştır. Dilenciler tarafından dilenciliğin bir meslek olarak görülüp görülmemesi, dilencilerin örgütlü bir şekilde çalışıp çalışmadıkları, dilenme motivasyonları ile iç ve dış göçle birlikte dilencilik olgusunda meydana gelen değişimler tartışılmak istenilen temel sorulardır. Araştırmada niteliksel araştırma yöntemi kullanılmış, veriler derinlemesine görüşme tekniğiyle elde edilmiş, verilerin analizinde ise MAXQDA nitel veri analizi programı kullanılmıştır. Araştırmada; dilencilerin “yeni yoksulluk, göç ve mekânsal ayrışma bağlamında dilenciliği mecburiyetle özdeşleştirenler” ve “güvencesiz, eğreti çalışma koşullarından kaçarken, örgütlü bir şeklide dilenciliği meslekleştirerek bir kültür haline dönüştürenler” şeklinde iki temel tipoloji sergilediği; bu durumun hem neoliberal piyasa ekonomisinin bir sonucu olduğu hem de burayı yeniden ürettiği ve bu heterojenliğin farklı sosyal politikalar üretmeyi gerekli kıldığı sonucuna varılmıştır.