Samsun İlinde Genç Çiftçi Desteğinden Yararlanan İşletmelerin Sosyal ve Ekonomik Sürdürülebilirlikleri

Abstract

Türkiye'de tarımla uğraşan kırsal nüfus ve özellikle genç nüfus, tarımdan uzaklaşmaktadır. Bu çalışmanın amacı, Samsun İlinde GÇP desteğinden yararlanan işletmelerin sosyal ve ekonomik sürdürülebilirliklerine etkili faktörlerin ortaya konulmasıdır. Araştırmanın birincil verilerini, Samsun İlinde 2016 yılında GÇP'den yaralanan 100 genç çiftçi ile yüz yüze yapılan anketlerden elde edilen veriler oluşturmuştur. İşletmelerin sosyal ve ekonomik sürüdürlebilirliklerine etkili faktörlerin belirlenmesinde sırasıyla Tobit ve Logit modellerden yararlanılmıştır. Genç çiftçilerin %73'ü genç çiftçi desteğinin yetersiz olduğunu ve desteğin ortalama 59.900 TL olması gerektiğini belirtmişlerdir. Genç çiftçilerin işletmelerine ait ortalama sosyal sürüdürebilirlik endeksi 0,59'dur. İşletmelerin %75'i kısa dönemde ekonomik olarak sürdürülebilir iken, sadece %17'si uzun dönemde ekonomik olarak sürdürülebilirdir. Tobit model sonuçları; genç çiftçilere ait işletmelerin sosyal sürdürülebilirliğini hane halkı nüfusu ve toplam gelir düzeyi istatistiki olarak poizitif yönde etkilerken, genç çiftçinin yaşı, mesleği ve mesleki yeterliliğe sahip olması, parsel sayısı ve işletme kararlarının genç çiftçi tarafından alınması istatistiki olarak negatif yönde etkilediğini göstermektedir. Genç çiftçilerin işletmelerinin kısa dönem ekonomik sürdürlebiliriliği; cinsiyet, eğitim düzeyi ve tarım dışı gelirden istastistiki olarak pozitif yönde etkilerken, mesleki yeterliliğe sahip olma istatistiki olarak negatif yönde etkilemektedir. Genç çiftçilerin işletmelerinin uzun dönem ekonomik sürdürlebiliriliğini ise; eğitim düzeyi, sulu arazi varlığı, yayım hizmetlerine erişim ve tarım dışı gelir iststaistiki olarakl pozitif yönde etkilemektedir. Genç çiftçilerin tarım işletmelerini sürdürebilmesi için belirli bir dönem boyunca genç çiftçilere yeterli desteğin sağlanması gerekli görülmektedir.The population especially the youngers engaged in agriculture in Turkey has moved away from agriculture. The aim of this study was to determine the factors affecting the social and economic sustainability of the farms belongs to the young farmers benefiting from GÇP support. The primary data of the study was collected via face-to-face surveys from 100 young farmers. Tobit and Logit models were used to determine the factors affecting the social and economic sustainability of farms belonging to the young farmers, respectively. Seventy three percent of young farmers stated that the support of young farmers was not sufficient and the support should be 59.900 TL on average. The average social sustainability index of the farms was 0.59. While 75% of the farms were economically sustainable in the short term, only 17% of them were economically sustainable in the long term. Tobit model results show that while the household size and farm income, age, main profession and occupational competence of the young farmer had statistically positive effects on the social sustainability of the farms, the number of parcels and the decision maker as young farmer had a statistically negative effect on it. Logit model results shows that while gender, secondary school and above education level and non-agricultural income had statistics positive effects on the short-term economic sustainability of the farms, occupational competence had a statistically negative effect on it. The long-term economic sustainability of the farms belonging to the young farmers had been positively affected by the variables of secondary school and above education level, presence of irrigated land, access to extension services and non-agricultural income. It is necessary to provide sufficient support to young farmers for a certain period in order to maintain the young farmers in their farms.