Yoksullukla Mücadelede Temel Gelir Modeli: Samsun'da Vatandaş Algısı Üzerine Bir Araştırma

Abstract

Yoksulluk, yirmi birinci yüzyılın en önemli insani sorunlarının başında yer almaktadır. İnsanlık tarihinin başlangıcından bu yana yaşamın en temel gereklerinden olan gıda, giyinme ve barınma sorunu günümüzde çok sayıda insanın ortak problemi olmaya devam etmektedir. Yoksullukla mücadelede geliştirilen ve uygulanan programlar yoksulluğun son bulmasına yönelik beklenilen başarıyı sağlayamamaktadır. 2019 yılında başlayan ve tüm dünyada etkili olan Covid-19 pandemisi ve sonrasında yaşanan ekonomik darlık milyonlarca insanın yoksullukla yüzleşmesine neden olmuştur. Bu da yoksullukla mücadelede yeni sosyal politika araçları arayışına yol açmıştır. Günümüzde çokça tartışılan ve dünya üzerinde 192 farklı bölgede uygulanma imkânı bulan temel gelir modeli, bu arayışa bütüncül cevap verebilen bir düşüncedir. Yoksullukla mücadele başta olmak üzere gelir dağılımında adaletsizliğin giderilmesi, güvencesizliğin son bulması gibi birçok konuda iyileştirici amaçlar ortaya koyan temel gelir kapsamlı bir sosyal politika aracı olarak görülmektedir. Bu çalışma, yoksullukla mücadelede temel gelir modelinin etkinliği konusuna odaklanmaktadır. Çalışmanın ilk bölümünde yoksulluk olgusu ile gelir dağılımı adaletsizliğinin nedenleri ve sonuçları birlikte değerlendirilmiştir. İkinci bölümde temel gelirin tanımı, özellikleri ve amaçları açıklanmış ve Türkiye'de sosyal yardım verileri ışığında uygulanabilirliği ve olası etkileri ortaya koyulmaya çalışılmıştır. Üçüncü bölümde ise tez çalışmasının saha araştırmasına ilişkin bulgular ve sonuçlara yer verilmiştir. Tez çalışmasının literatür ve araştırma bölümleri bir bütün olarak değerlendirildiğinde temel gelir modelinin mutlak yoksulluğu sonlandıracağı ve gelir dağılımında iyileştirmeler meydana getirerek göreli yoksulluğu düşüreceği sonucuna ulaşılmıştır.Poverty is one of the most important humaniterian problems of the twenty first century. The problem of food, clothing and shelter, which has been one of the most basic necessities of life since the beginning of human history, continues to be a common problem for many people today. The programmes developed and implemented in the poverty reduction cannot achieve the expected success in poverty eradication. The Covid-19 pandemic, which started in 2019 and was effective all over the world and the economic shortage experienced afterwards caused millions of people to face poverty. This has led to the search for new social policy instruments in the poverty reduction. The basic income implementation, which is widely discussed today and has the opportunity to be implemented in 192 different regions around the world, is an idea that can respond holistically to this search. Basic income, which sets out remedial objectives in many areas such as the elimination of injustice in income distribution, the end of precaritiy notably poverty reduction, is expressed as a comprehensive social policy tool. This thesis focuses on effectiveness of basic income model in poverty reduction. In the first chapter of this thesis causes and reasons of poverty phenomenon and unfair distribution of income are evaluated together. In the second chapter, the definition, specialities and objectives of basic income are explained and its applicability and possible effects are tried to be revealed in the light of social assistance data in Turkey. In the third chapter, the findings and results of the field research of the thesis are presented. When the literature and research sections of the thesis study are evaluated as a whole, it is concluded that the basic income model will end absolute poverty and reduce relative poverty by improving income distribution.