İhracat Performansında Pazarlama İstihbaratının Rolü: Tr 83 Bölgesindeki Kobiler Üzerinde Bir Araştırma

Abstract

Küreselleşmenin gerektirdiği hiper rekabet ortamı, yeniliğe ayak uydurmayı ve rekabet gücünü geliştirmeyi küreselleşmenin bütün unsurları için zorunlu kılmıştır. Ticari istihbarat sistemleri yoğun rekabetin yaşandığı uluslararası pazarlarda rekabet gücü elde etmek isteyen bütün unsurların bilinçli veya bilinçsiz kullandığı araçlardan biri olmuştur. Batı'da başlayıp ve gelişip daha sonrasında Doğu'yu da etkileyen, günümüzde de dünyanın her köşesinde kendine kullanım alanı bulan ve hiper rekabet ortamında ayakta kalmak için uygulanması artık bir gereklilik haline gelen ticari istihbarat sistemleri küçük ve orta ölçekli işletmelerin dahi uluslararası pazardaki tüm süreçlerine sızmayı başarmıştır. Ekonomik kalkınma, istihdamın artması, kişi başına düşen milli gelirin yükselmesi ve refah düzeyinin artması tüm yönetimler ve taraflar için önem arz etmektedir. Dış ticaret alanında yaratılabilecek katma değer ya da rekabet gücü unsuru bir ülkenin dış ticaretini geliştireceği, dolayısıyla ekonomik refah seviyesini, istihdamı artıracağı ve kalkınmayı sağlayacağı için karar vericiler tarafından da dış ticaret ve bu alandaki uygulamalar ön plana çıkmıştır. Günümüz ekonomik yapılarının doğurduğu düzen; bir ülkenin ithalatı ekonomik anlamda kontrol altında tutulabilirken ihracatın artırılması birincil hedef halini almıştır. Bütün bunları sağlamak ve büyümenin önünü açmak için yönetimler devlet eliyle destekler sunarak dünyanın hemen hemen her noktasında dış ticaret istihbaratına yönelik adımlar atılmıştır. Dış ticaret istihbaratı yaklaşımlarından biri olan pazarlama istihbaratı da uluslararası pazarlarda rekabet edebilirlik gücünü yükseltmek isteyen işletmelerin uygulayacağı, pazarlama sürecine konu olan tüm etkenleri kapsayan süreçler bütünü olarak ele alınmaktadır. Araştırmamız kapsamında da pazarlama istihbaratının ihracat performansı üzerindeki etkisinin araştırılması gerçekleştirilecektir. Türkiye'de de bu alanda çatı iş birliği kuruluşları tarafından çalışmalar yürütülmekte, gelişen global pazara işletmelerin uyum sağlanması için büyük çalışmalar gerçekleştirilmektedir. Araştırmanın ortaya koyacağı bulgular ile pazarlama istihbaratının ihracat performansı üzerindeki rolü araştırılıp, olumlu etkinin yaygınlaştırılması için aradaki ilişki değerlendirilecektir. Gerçekleştirdiğimiz bu araştırma ve çalışma ile, TR83 bölgesinde yer alan işletmelerin pazarlama istihbaratı yetkinlikleri ve ihracat performansları araştırılmıştır. Araştırmaya; Samsun, Amasya, Çorum ve Tokat illerinde yer alan ve ilgili ticaret odalarına kayıtlı 204 ihracatçı KOBİ katılmıştır. Araştırma kapsamında; işletme yapıları, işletmelerin pazarlama istihbaratı yetkinlikleri, ihracat performansları ve ihracat performanslarından duydukları memnuniyet ölçülmüştür. Araştırmanın asıl konusu olan pazarlama istihbaratının ihracat performansı üzerindeki etkisi analiz edilmiş, pazarlama istihbaratını aktif bir şekilde uygulayan işletmelerin ihracat performanslarının diğer işletmelere göre daha yüksek olduğu saptanmıştır.

The hyper-competitive environment occurred by globalization has made it compulsory for all parties of business world to keep pace with innovation and increase competitiveness. Commercial intelligence systems have become one of the tools used consciously or unconsciously by all units that want to gain competitive advantage in international market where intense competition is experienced. Commercial intelligence systems, which formed in the West and spread to the East, nowadays are used in every corner of the world and to be used in order to survive in a hyper-competitive environment, have managed to infiltrate even the capillaries of small and medium-sized enterprises. Economic development, employment, increasing purchasing power and increasing welfare level are also important for countries. Since the added value or competitiveness factor that can be created in the field of foreign trade will improve the economic welfare of a country, thus increase the level of economic prosperity, employment and provide development. In order to achieve these goals, governments have taken steps towards commercial intelligence by offering government support. Turkey also carried out work in this area by the main cooperation organizations, studies are carried out to ensure compliance of Turkish businesses in emerging global markets. With this research and study, marketing intelligence competencies and export performances of the enterprises in TR83 region were studied. 204 exporter SMEs participated in the research from Samsun, Amasya, Çorum and Tokat provinces. In the scope of the research; business structures, marketing intelligence competencies of enterprises, export performances and satisfaction with export performances were measured. The effect of marketing intelligence, which is the main subject of the research, on the export performance was analyzed and it was determined that the export performances of the companies actively implementing marketing intelligence were higher than the other enterprises.