Ekinezya (Echinacea Purpurea L.) Bitkisinde Farklı Üretim Metotları ve Gübrelemenin Verim ile Bazı Kalite Kriterleri Üzerine Etkileri

Abstract

Bu araştırma, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Tarla Bitkileri Bölümü Araştırma ve Uygulama arazisinde, farklı üretim metotları ve gübre uygulamalarının Echinacea purpurea L. bitkisinin verim ile bazı kalite özellikleri üzerindeki etkisini incelemek amacıyla yürütülmüştür. Deneme, 2011-2012 yetiştirme döneminde Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarla Bitkileri Bölümü Araştırma ve Uygulama arazisinde kurulu plantasyondan temin edilen Echinacea purpurea L. populasyonu ile tesadüf bloklarında şerit parseller deneme desenine göre 4 tekrarlamalı olarak kurulmuştur. Materyal olarak Echinacea purpurea L.'nin tohum, fide ve kök çelikleri üretim metotları; kontrol (gübresiz), büyükbaş hayvan gübresi (4 ton/da) ve % 33 amonyum nitrat formunda azot (10 kg/da) ise gübre uygulamaları olarak denenmiştir. Bu amaçla, bitki boyu, dal sayısı, çiçek sayısı, taze çiçek verimi, drog çiçek verimi, taze yaprak verimi, drog yaprak verimi, yeşil herba verimi, çiçek ve yapraklarda kaftarik, kikorik ve klorojenik asit oranları belirlenmiştir. Araştırma sonucunda, bitki boyu 87.15-101.75 cm, dal sayısı 8.15-12.95 adet/bitki, çiçek sayısı 22.70-44.40 adet/bitki, taze çiçek verimi 146.38-279.00 g/bitki, drog çiçek verimi 39.53-71.80 g/bitki, taze yaprak verimi 111.43-183.98 g/bitki, drog yaprak verimi 34.60-52.28 g/bitki, yeşil herba verimi 367.8-681.2 g/bitki, çiçek kaftarik asit oranı % 0.329-0.540, yaprak kaftarik asit oranı % 0.472-0.833, çiçek kikorik asit oranı % 0.91-1.52, yaprak kikorik asit oranı % 0.97-1.80, çiçek klorojenik asit oranı % 0.302-0.400 ve yaprak klorojenik asit oranı % 0.073-0.167 arasında değişmiştir. Bulgular değerlendirildiğinde, etken madde ve verim bakımından ahır gübresi uygulaması ile tohum ve fide üretim metotlarının diğer uygulamalara göre istatistiki olarak yüksek verimler verdiği görülmüştür. Anahtar Kelimeler: Echinacea purpurea L.; Kikorik asit; Kaftarik asit; Ahır gübresi; Üretim metotları.

This research was conducted at the experimental research and practice grounds of Field Crops Department of Agriculture Faculty of Ondokuz Mayıs University, the effects of different production methods and fertilization on yield and some quality parameters coneflower (Echinacea purpurea L.) plants. Trial was established in a randomized complete block four replications according to strip plot design in growing season 2011-2012. The plant material was obtained from Echinacea purpurea L. population established on research station of Ondokuzmayis University Agricultural Faculty. While the production materials consist of seed, seedling and seedling roots; control (no fertilization), cattle manure (4 tonnes/da) and 10 kg/da nitrogen (ammonium sulfate) were used as fertilization materials. For this purpose is determined as follows; plant height, number of branches, flower number, fresh flower yield, drog flower yield, fresh leaf yield, drog leaf yield, fresh herba yield and caftaric, cichoric and chlorogenic acid ratios both of flowers and leaves. In our study; plant height 87.5-101.75 cm, number of branches 8.15-12.95 number/plant, flower number 22.70-44.40 number/plant, fresh flower yield 146.38-279.00 g/plant, drog flower yield 39.53-71.80 g/plant, fresh leaf yield 111.43-183.98 g/plant, drog leaf yield 34.60-52.28 g/plant, leaf caftaric acid ratio (0.68%), flower chlorogenic acid ratio (0.37%) and leaf chlorogenic acid ratio (0.15%) in the plots with seedlings production; drog herba yield (718.1 kg/da), green herba yield 367.8-681.2 g/plant, flower caftaric acid ratio 0.329-0.540%, leaf caftaric acid ratio 0.4472-0.833%, flower cichoric acid ratio 0.91-1.52%, leaf cichoric acid ratio 0.97-1.80%, flower chlorogenic acid ratio 0.302-0.400% and leaf chlorogenic acid ratio 0.073-0.167 were varied between above. Considering the findings, the application of manure in terms of fertilizer and seed and seedling in terms of production material were found to give higher compared to other applications as the active substance and yields with regard to statistical analysis. Key Words: Echinacea purpurea L.; Cichoric acid; Caftaric acid; Cattle manure; Production methods.